Павлодар, 2021

11 Инвестициялық жобалардың микроэкономикалық фундаменталды талдауы


Микроэкономикалық фундаменталды талдау екі нұсқада болуы мүмкін: факторлардың әсерін зерттеу негізінде акцияның бағасын анықтайтын факторларды және кәсіпорынның қаржылық есептілігін талдау [4].

Ұйымның қаржылық есептілігінің талдауы – ұйымның өткен және қазіргі жағдайы мен қызмет нәтижелері бағаланатын процесс.

Қаржылық есеп беру компанияның қаржылық жағдайы туралы, оның қызметінің қаржылық нәтижелері және оның қаржы жағдайындағы өзгерістер туралы деректер жүйесі болып табылады және бухгалтерлік есеп деректері негізінде құрастырылады. Есеп беру активтер мен компанияның міндеттерінен, активтер мен міндеттерді өзгертетін жайттар мен операциялардың нәтижелері туралы ақпараттан тұруы қажет. Бұл ақпарат экономикалық шешім қабылдауда көптеген қолданушыларға қажет. Қаржылық есеп беру қолданушылары ретінде инвесторлар, компания қызметкерлері, кредиторлар, жеткізушілер, сатып алушылар, мемлекеттік органдар және басқа да қоғам мүшелері болуы мүмкін.

Содан басқа, қаржылық есеп беру кәсіпорын мен оның сыртқы ортасы арасындағы байланыстырушы дәнекер болып табылады. Сыртқы қолданушыларға есеп берудің мақсаты, ең алдымен, қаржы нарығында қосымша қаржы ресурстарын алу болып табылады [2].

ҚР кәсіпорындарының қаржылық есеп беруі келесілерден тұрады:

  • бухгалтерлік баланс;
  • пайда мен шығындар туралы есеп;
  • ақша құралдарының қозғалысы туралы есеп;
  • өз капиталындағы өзгерістер туралы есеп;
  • есептік саясат пен түсіндірмен жазба туралы ақпарат.

Бухгалтерлік баланс ұйымның активтерін, өзіндік капиталды және міндеттерді көрсетеді.

Пайда мен шығындар туралы есеп есеп беру периоды ішіндегі ұйымның қаржылық нәтижелерін сипаттайды.

Ақша қозғалысы туралы есеп берудің негізгі мақсаты есеп беру мерзімі ішіндегі заңдық тұлға қаражатының түсуі және кетуі туралы ақпаратты ұсыну болып табылады.

Өзіндік капиталдағы өзгерістер туралы есеп есеп беру мерзімі ішінде болған өзіндік капиталдың құрылымдық және сандық өзгерістері туралы ақпаратты айқындайды.

Әртүрлі экономикалық белгілерге сәйкес есеп беру ақпараты қаржылық есеп берудің элементтері деп аталатын жеке ірілендірілген мақалаларға топталады. Басты элементтер активтер, міндеттер, өзіндік капитал, кіріс, жұмсау, пайда мен шығын болып табылады. Алғашқы үш элемент кәсіпорын құралдарын және белгілі бір мерзімнің осы құралдар көзін сипаттайды, ал қалған элементтер есеп беру периоды ішінде кәсіпорынның қаржылық жағдайына әсер еткен және өзгерістерді алғашқы үш элементке негіздеген шаруашылық өмірдің операциялары мен жайттарын көрсетеді.

Инвестициялық жобаның қаржылық талдауының негізгі мақсаты кәсіпорын иелерінің (акционерлердің) байлығын жобаның арттыра алатындығын анықтау болып табылады [3].

Инвестициялық жобаның қаржы бөлімін талдау келесі сатыларда жүргізіледі:

  • кәсіпорынның соңғы үш жылдағы (бес жылдағы) кәсіпорынның қаржы жағдайын талдау;
  • инвестициялық жоба дайындау периодында кәсіпорынның қаржы жағдайын талдау;
  • басты өнім түрлерін өндірудің шығынсыздығын талдау;
  • инвестициялық жобаны жүзеге асыру процесі барысында ақша ағымдарын болжау;
  • инвестициялық жоба эффективтілігін бағалау.

Кәсіпорынның алдыңғы жұмысын және оның қазіргі жағдайын қаржылық талдауы, әдетте, ликвидтілігін, кредитке қабілеттілігін, кәсіпорын кірістілігін және оның менеджментінің эффективтілігін көрсететін негізгі қаржы коэффициенттерін есептеу мен интерпретациялауға әкеледі. Сонымен қатар, қаржы бөлімінде кәсіпорынның соңғы жылдардағы негізгі қаржылық есеп беруін ұсыну және жылдар бойынша басты көрсеткіштерді салыстыру маңызды. Егер инвестициялық жоба батыстық стратегиялық инвесторды тарту үшін дайындалатын болса, қаржылық есепті инвестор тартылатын елдің форматына түрлендірген жөн.

Экономикалық эффективтілікке қол жеткізудің жоба жүзеге асырылатын жағдайда мәні бар. Жобаның іске асырылуы әртүрлі көзқарас тұрғысынан бағалануы мүмкін: техникалық, технологиялық, экологиялық және т.б. Инвестициялық жобаны экономикалық бағалау жобаның қаржылық іске асушылығын анықтауды болжайды.

Жобаның қаржылық іске асушылығы – жобаны іске асырудың бүкіл қадамдарында (есептік период) жеткілікті мөлшерде қаржының болуы.

Қаржылық жүзеге асырылу мәселесі мына сұрақты тудырады: қарыз алушы, яғни жобаны жүзеге асыру барысында, қарызды жұмсау периодын қоса алғандағы жобаны жүзеге асыратын кәсіпорын банкротқа ұшырап қалған жоқ па.

Қаржылық іске асушылық жобаның қатысушыларының жиынтық капиталы үшін тексеріледі. Әрбір қатысушыдан жобаға түсетін ақша ағымдары бұл жағдайда ағыстар болып табылады (және «+» таңбасымен алынады), ал жобадан әр қатысушыға түсетін ағындар жылыстау болып табылады («–» таңбасымен алынады). Содан басқа, жобаның ақшалай ағыны қарастыралады (бұл жағдайда кіріс пен басқа пайдалардың ағындарының қосындысы – бұл инвестициялық және өндірістік шығындарды қоса алғандағы және «–» таңбасымен жазылатын жылыстауды, яғни салықтарды есептемегенде «+» таңбасымен жазылатын құйылымдар).

Басқа сөзбен айтқанда, егер есептік периодтың әрбір қадамында барлық ақша құйлымдары мен жобаның ақша жылыстауының алгебралық қосындысы (таңбаларды есепке ала отырып) теріс болмаса, жоба қаржылық іске асатын болып табылады [4].

Шығынсыздық талдауы басты өнім түрлерін дайындау мен сату құнының құрылысын талдау жөніндегі жүйелендірілген жұмысты және барлық ұсталымдарды айнымалылар (өндіріс пен сату көлемінің өзгеруімен өзгереді) мен тұрақтыларға (өндіріс көлемі өзгерген кезде өзгеріссіз қалады) бөлуді құрайды. Шығынсыздықты талдаудың басты мақсаты – шығынсыздық нүктесін, яғни пайданың нөлдік мәніне сәйкес келетін тауарды сату көлемін анықтау. Шығынсыздық талдауының маңыздылығы шығынсыздық нүктесі бар инвестициялық жобаны жүзеге асыру процесі барысында нақты немесе жоспарлы кіріс пен кәсіпорынның пайдалы қызметінің сенімділігін бағалауды салыстыру болып табылады [17].

Қаржылық талдау тәжірибесі қаржылық есеп берудің негізгі талдау түрлерін (талдау әдістемесін) жасақтады:

  • горизонтальды (уақытша) талдау – өткен периодпен салыстырғанда есеп берудің абсолют және салыстырмалы өзгерістерін анықтау;
  • вертикальді (құрылымдық) талдау – жалпы нәтижеге есеп берудің әрбір позициясының әсерін (яғни қорытынды көрсеткіште 100 % деп қабылданатын әрбір статьяның меншікті салмағы) анықтаумен қорытынды қаржы көрсеткіштерінің құрылысын анықтау;
  • трендтік талдау – әрбір позицияны алдыңғы периодтар қатарымен салыстыру және трендті, яғни жеке периодтардың кездейсоқ әсерлері мен индивидуалды ерекшеліктерінен тазартылған көрсеткіш динамикасының негізгі тенденциясын анықтау. Барлық көрсеткіштер 100 % деп қабылданатын базалық период деңгейінен периодтар қатары үшін есеп беру көрсеткіштерінің салыстырмалы ауытқуын есептеу жүргізіледі. Трендтің көмегімен келешектегі көрсеткіштердің мүмкін мәндері қалыптасады және, сәйкесінше, перспективалық болжамдық талдау жүргізіледі;
  • салыстырмалы көрсеткіштер (коэффициенттер) талдауы – есеп берудің жеке позициялары немесе әртүрлі формалы есеп беру позициялары арасындағы қатынастарды (пропорцияларды) есептеу, көрсеткіштердің өзара байланысын анықтау;
  • салыстырмалы (кеңістіктік) талдау – кәсіпорынның, филиалдардың, бөлімшелердің, цехтардың жеке көрсеткіштері бойынша есеп берудің ұқсас көрсеткіштерінің ішкі шаруашылық талдауы, сонымен қатар, орташа салалық және орташа шаруашылық деректері бар бәсекелестер көрсеткіштерімен салыстырғандағы берілген кәсіпорын көрсеткіштерін шаруашылықаралық талдау;
  • факторлық талдау – детерминделген немесе стохатикалық зерттеу әдісінің көмегімен нәтижелік көрсеткішке жеке факторлардың (себептердің) әсерін талдау. Факторлық талдау талдауды құрам бөлшектерге бөлгенде тура (талдаудың өзі) және ауытқулар балансын құрып, жалпылау кезеңінде барлық анықталған, яғни жеке факторлар есебінен фактілік көрсеткіштің базистік көрсеткіштен ауытқулары қосылады.

Инвестициялық жобаның қаржылық талдауы қаржылық коэффициенттер жүйесінің көмегімен жүргізіледі және келесі бөлімдереден тұрады:

  • мүліктік жағдайдың бағасы;
  • өтімділіктің бағасы;
  • қаржылық тұрақтылықтың бағасы;
  • іскерлік белсенділіктің бағасы;
  • рентабельділік бағасы;
  • құнды қағаздар нарығындағы жағдайдың бағасы [5].

Мүліктік жағдайдың бағасы кәсіпорын активтері мен олардың жай-күйінің құрылымын сипаттайды.Мүліктік жағдайдың келесі көрсеткіштерін ерекшелейді:

  • кәсіпорынның жиынтық мүлігіндегі айналымды құралдардың үлесі () – кәсіпорынның барлық активтеріндегі айналымды құралдардың бар болуын пайызбен сипаттайды

 

, (11.1)

 

  • айналымды активтердегі қорлардың үлесі () – олардың тым жоғары үлесі тауарбастылықтың, немесе өнімге төмендеген сұраныстын белгісі болуы мүмкін

 

                          (11.2)

 

  • айналымнан тыс активтердегі негізгі құралдардың үлесі ()

 

(11.3)

 

  • негізгі қорлардағы активті бөлігінің үлесі ()

 

. (11.4)

 

Негізгі құралдардың активті бөлігінің құнына көлік, құрал-жабдықтар, транаспорттық құралдардың құның еңгізеді. Бұл көрсеткіш тікелей «жұмыс етуші» активтердің үлесін сипаттайды;

  • негізгі құралдардың тозу коэффициенті ()

 

, (11.5)

 

  • жаңару коэффициенті () – жаңа қорларды кезең соңына жиынтық үлесін сипаттайды

 

, (11.6)

 

  • шығару коэффициенті () – жыл сайын өндірістен шығатын негізгі қорлардың үлесін көрсететін, негізгі қорлардың қайта өндірісінің маңызды көрсеткіштерінің бірі

 

.        (11.7)

 

Өтімділікті бағалау активтердің ақшаға өзінің номиналдық құнын жоғалтпай және қысқа мерзімде айналу қабілеттілігін талдауға мүмкіндік береді. Талдау келесі коэффициенттерде негізделген:

  • меншікті айналым құралдарының маневрлену коэффициенті () – меншікті айналымды құралдардың (жұмыс етуші капитал) қай көлемі ағымдағы активтердің ең өтімдісіне – ақшалай қаражатқа жататынын көрсетеді

 

,                        (11.8)

 

  • ағымдағы өтімділік коэффициенті (жалпы жабу коэффициенті) () – компанияның тек айналымды активтердің арқасында ағымдағы (қысқамерзімді) міндеттемелерді өтеу қабілетін бейнелейді

 

,                     (11.9)

 

  • жылдам (жедел) өтімділік коэффициенті () – өнімді өткізуде қиыншылықтар туындаған жағдайда компанияның өзінің ағымдағы міндеттемелерін өтеу қабілетін бейнелейді

 

,                  (11.10)

 

  • абсолютті өтімділік коэффициенті () – кәсіпорын жақын арада қысқамерзімді міндеттемелерінің қай бөлігін өтей алатындығын көрсетеді

 

,                 (11.11)

 

  • қорларды қамтамасыз ету коэффициенті () – меншікті айналым құралдарымен қамтамасыз етілетін қорлар құнының бөлігін сипаттайды. Ол қаржылық тұрақтылыққа қажет меншікті айналым құралдарының бар не жоқтығын көрсетеді

 

.                      (11.12)

 

Қаржылық тұрақтылықтың бағасы. Қаржылық тұрақтылықтын астарында кәсіпорынның меншікті құралдарының арқасында қызмет атқару мүмкіндіктері, сыртқы факторлардан тәуелсіздік деңгейі;

  • автономия коэффициенті () – өзіндік қаражатпен қамтамасыз етілетін кәсіпорынның активтер үлесін көрсетеді.

Әдетте, коэффициенттің мәні жоғары болған сайын, кәсіпорын тұрақтылығы сәйкесінше өседі және оның несиелерден тәуелділігі кеми түседі

,                            (11.13)

 

  • қаржылық тәуелсіздік коэффициенті (капитал мультипликаторы) () – фирманың несиелік қаражатты тұтынудан тәуелділікті сипаттайды

 

,                             (11.14)

 

  • меншікті капиталды маневрлену коэффициенті () – меншікті капиталдың қай бөлігі ағымдағы қызметті қаржыландыруға жұмсалатындығын, яғни активтердің ең маневірленген бөлігіне, айналымды құралдарға салынған бөлігін көрсетеді

 

,                      (11.15)

 

  • қаржылық тетік коэффициенті (қаржылық леверидж коэффициенті) () – несиелік қаражаттың пайызын өзіндік қаражатқа қатынасын көрсетеді және компанияның тәуекел дмен тұрақтылық дәрежесін сипаттайды. Қаржылық тұтқа неғұрлым кіші болса, компанияның жағдайы соғұрлым тұрақты болады. Басқа жағынан қарағанда, несиелік капитал меншікті капиталдың рентабельділік коэффициентің арттыруға, яғни меншікті капиталға қосымша табыс алуға мүмкіндік береді

 

,                               (11.16)

 

  • несиелік қаражатты ұзақмерзімді тарту коэффициенті () – ұзақмерзімді несиелік қаражат және меншікті капиталға келетін есептік мерзімге айналымнан тыс активтердің құрайтын көздердің бөлігін анықтауға мүмкіндік береді. Егер бұл көрсеткіш тым үлкен болса, кәсіпорын тартылған капиталға тәуелді болғаны.Бұл кәсіпорын иесінің келешекте несиелерді пайдаланғаны үшін ақша қаражатты көп мөлшерде төлеп отыруына әкеліп соғады

 

.           (11.17)

 

Әскерлік белсенділік бағалау үшін келесі көрсеткіштер қолданылады:

а) нәтижелілік көрсеткіштері:

1) еңбек өндірісі () – бір жұмыскерге өнім өндіру

 

,                              (11.18)

 

2) еңбек сыйымдылығы () – өндрірістің бір данасына еңбек шығындары. Бұл көрсеткіш еңбек өндірісіне кері болып келеді

 

,                             (11.19)

 

3) қор қайтарылымдығы – өндіріс көлемінің негізгі қорлардың құнына қатынасы

 

  ,          (11.20)

 

4) қор сыйымдылығы – негізгі қорлар құнының өндіріс көлеміне қатынасы

 

,        (11.21)

 

5) шығын сыйымдылығы () – өндірістік шығынның өндіріс көлеміне қатынасы. Көрсеткіш өндіріс бірлігіне өзіндік құн мөлшерін сипаттайды

 

,                         (11.22)

 

6) шығын қайтарылымдығы () – өндіріс көлемінің өндірістік шығындарға қатынасы

 

,                       (11.23)

 

7) енбекті қормен жарақтандыру () – жұмыскерлердің өндірістік негізгі қорлармен қамтамасыз етілу деңгейін көрсетеді

 

,                       (11.24)

 

б) активтердің айналымдылық коэффициенттері:

1) айналымдылық коэффициенттері кәсіпорынның активтерінің өз құнын қарастырылып жатқан кезең ішінде анықталаған сан рет сатудан түскен табыс арқылы өтеу қабілетін сипаттайды

- ағымдағы (айналымды) активтердің айналымдылық коэффициенті () – айналымды активтерді қолдану (айналым жылдамдығы) тиімділігін сипаттайды және кезең бойынша (бір жылда) айналымды активтер неше рет айналатынын немесе айналымды активтердің құнының бірлігіне сатудан түскен пайданың қанша бірлігі келетінін көрсетеді

 

,              (11.25)

 

- қорлар айналымдығының коэффициенті () – қорларды өткізу жылдамдығын қамтып көрсетеді

 

.                    (26)

 

Компания қорларының айналымдылығы неғұрлым жоғары болса, өндіріс соғұрлым тиімді болады және оны ұйымдастыру үшін айналымды капиталға қажеттілік анағұрлым азаяды;

- дебиторлық берешектің айналымдылық коэффициенті () – дебиторлық берешек кезең бойынша (бір жылда) неше рет айналатындығын көрсетеді (компания өзінің өнімі үшін төлемді жинау бойынша жұмысты қаншалықты тиімді ұйымдастырды)

 

.                          (11.27)

 

Берілген көрсеткіштін төмендеуі төлемқабілеттілігі жоқ пайдаланушылар санының артуы және өткізудің басқа да мәселелері жайлы ескертеді, бірақ компанияның клиенттермен қарым-қатынастын, нарық үлесінің кеңеюіне бағытталған, жұмсақ политикаға өтуімен байланысты болуы мүмкін. Дебиторлық берешектің айналымдылығы неғұрлым төмен болса, компанияның өткізу көлемін кеңеюі үшін айналымды капиталға деген қажеттілігі соғұрлым жоғары болады;

2) айналым ұзақтығы (кезеңі) () – бір айналым жасауға қажет кезең

 

,                                      (11.28)

немесе

 

.         (11.29)

 

Кәсіпорын айналымдылық коэффициентін арттыруға және ағымдағы активтердің айналым ұзақтығын төмендетуге ұмтылу қажет.

Рентабелділікті бағалау. Рентабелділік – кірістін шығысқа, немесе өндіріс көлеміне, немесе активтерге қатынасы. Рентабелділіктің негізгі көрсеткіштерін қарастырайық:

а) сатылым рентабелділігі (сатудан түскен пайдада кірістің үлесі):

1) жалпы кіріс коэффициенті ()

 

,                         (11.30)

 

2) Таза кіріс коэффициенті ()

 

,                           (11.31)

 

б) өндіріс рентабелділігі:

1) өнім бірлігінің  рентабелділігі

 

,  (11.32)

 

2) өндіріс көлемінің рентабелділігі

 

,   (11.33)

 

в) активтердің рентабелділігі:

1) жиынтық активтердің рентабелділігі (ROA) – компания активтерінің кіріс тудыру қабілетін көрсетеді, яғни кәсіпорын активтерінің құнының бірлігіне қанша кіріс келетінің көрсетеді

 

,                         (11.34)

 

2) меншікті активтердің (меншікті капиталдың) рентабелділігі (ROE) – есептік кірістің көзқарасы бойынша акционерлердің инвестицияларына қайтарылымды көрсетеді

,                         (11.35)

 

3) өндірістік қорлардың рентабелділігі () – қорлар қайтарылымдығының тиімділігін көрсетеді

 

.                 (11.36)

 

Құнды қағаздар нарығындағы жағдайды бағалау келесі көрсеткіштерді есептеу негізінде жүргізіледі:

  • акцияға шаққандағы кіріс (EPS) – акционерлердің қолдарындағы (акция есебіндегі дивидендтің шекті мөлшері) ықтимал кірісті сипаттайды

 

,      (11.37)

 

  • акция құндылығы (P/E) – акционерлік компаниялардың инвестициялық тартымдылығын салыстырмалы бағалауда негізгі көрсеткіштердің бірі болып келеді және компания кіріс бірлігінің нарықтық құнын көрсетеді

 

.                    (11.38)

 

Көрсеткіштің мәні неғұрлым жоғары болса, қор нарығының осы кәсіпорынға деген сенімі соғұрлым жоғары болады;

  • акция рентабелділігі () –акция әкелетін кірістің акция курсына қатынасын көрсетеді.Акция рентабельділігі оның қымбаттылық дәрежесін көрсетеді

 

,                       (11.39)

 

  • дивидендтіктүсім (ДВ) – дивиденд түрінде төленетін кіріс үлесін сипаттайды

 

,                           (11.40)

 

  • акциялардың бағасын белгілеу коэффициенті () – баға белгілеу коэффициентінің бірден үлкен мәні ықимал акционерлер акцианы сатып алу кезінде осы акцияға қазір (акцияның есептік құны) нақты капиталдың бухгалтерлік бағасынан асатын бағаны беруге дайын екенін білдіреді

 

               (11.41)

 

Қаржылық бағалау коэффициенттерінің бұл тізімі жан-жақты емес, бірақ негізгі ақпараттың құрамына сәйкес және жобаны әр түрлі көзқараста бағалауға мүмкіндік береді.

Берілген коэффициенттерді қолданып жүргізетін жобаны қаржылық бағалау барлық жобалық цикл барысында жоспарлаудың әрбір қадамында іске асырудың жақсы болатынын (желательно) ескеру қажет [17].

 

Тәжірибелік тапсырмалары

 

1 Кәсіпорынның балансын талдау және оның күйінің екі жыл ішінде қалай өзгергенін салыстыру (барлық формулалар лекцияда бар)

 

2-кесте – Кәсіпорынның бухгалтерлік есептері

Мың теңгемен

Активтер

Жол коды

Есепті кезеңнің аяғында

Есепті кезеңнің басында

I. Қысқа мерзімді активтер:

 

 

 

Ақша қаражаттары және олардың баламалары

010

15 713

10 200

Сатуға болатын қаржылық активтер

011

8 177

3121

Қысқа мерзімді сауда және басқа да дебиторлық берешек

016

1658

1856

Ағымдағы табыс салығы

017

650

760

Акциялар

018

8086

7918

Басқа қысқа мерзімді активтер

019

1857

1031

Жалпы қысқа мерзімді активтер

100

36141

24886

II. Ұзақ мерзімді активтер

 

 

 

Негізгі құралдар

118

11771

15100

Материалдық емес активтер

121

78

59

Басқа ұзақ мерзімді активтер

123

969

783

Жалпы ұзақ мерзімді активтер

200

12818

15942

Баланс

 

48959

40828

2-кестенің жалғасы

Мың теңгемен

Міндеттеме және меншікті капитал

Жол коды

Есепті кезеңнің аяғында

Есепті кезеңнің басында

III. Қысқа мерзімді міндеттемелер

 

 

 

Несиелер

210

935

884

Қысқа мерзімді сауда және басқа кредиторлық берешек

213

3012

2915

Қысқа мерзімді резервтер

214

3120

2563

Пайда салығы бойынша ағымдағы салық міндеттемелері

215

513

551

Қызметкерлерге берілетін сыйақы

216

4158

3322

Басқа да ағымдағы міндеттемелер

217

911

813

Ағымдағы міндеттемелердің жалпы сомасы

300

12649

11048

IV. ұзақ мерзімді міндеттер

 

 

 

V. Капитал

 

 

 

Жарғылық (акционерлік) капитал

410

30000

27586

Қорықтар

413

8588

3683

Бөлінбеген пайда (жабылмаған шығын)

414

-2278

-1489

Бас компанияның иелеріне тиесілі жалпы капитал

420

36310

29780

Жалпы капитал

500

36310

29780

Баланс

 

48959

40828

 

3-кесте – Пайда мен шығын туралы есеп

Мың теңгемен

Көрсеткіштердің атаулары

Жол коды

Есеп беру кезеңінде

Өткен кезең үшін

Табыс

010

212 277

198 856

Сатылған тауарлар мен қызметтердің құны

011

12489

13 542

Жалпы пайда

012

199 788

185 314

Әкімшілік шығындар

014

83 544

22 383

басқа шығындар

015

17 426

2 413

Басқа кірістер

016

17 943

2315

Жалпы операциялық пайда (залал)

020

116 761

162 833

Қаржыландыру шығындары

022

863

729

Салық салынғанға дейінгі пайда (залал)

100

115 898

162 104

Табыс салығы бойынша шығыстар

101

11213

15623

Жалғастырылған қызметтен салық салғаннан кейінгі пайда (залал)

200

104 685

146 481