4.1 Аллельді емес гендердің әрекеттесуі бойынша есептерді шешудің мысалдары


4.1.4 Плейотропия

1 есеп. Тауықтарда қырқаның қызғылт формасы а доминантты генімен анықталады, бұршақ тәрізді қырқаның пішіні доминантты В генімен. А және В гендерінің үйлесімі жаңғақ тәрізді қырқаны дамытады. Рецессивті гендер жапырақ тәрізді қырқаны негіздейді. Гомозиготалы жекелер қызғылт түсті қырқаны бұршақ тәрізді қырқамен будандастырады. I және II гибридті ұрпақтарда қандай фенотип болады?

4.1.2 Эпистаз және гипостаз 

2 есеп. Тауықтардың көптеген тұқымдарында (плимутрок, виадонт) доминатты С гені боялған қауырсынды анықтайды, ал оның с аллелі – ақ. Леггорн тұқымында эпистатикалық доминантты I ген бар, пигменттің дамуын тежейді, тіпті С генінің қатысуымен. Оның i -аллелі С геніне өз әрекетін жасауға мүмкіндік береді. Ақ Леггорн (IIСС) ақ виадонтпен(iicc) будандастырды. Гибридтердің I және II ұрпақтарындағы боялған қауырсыны бойынша бөлінуін анықтаңыз.

4.1.3 ПолимерлікДоминантты эпистазда фенотиптік бөлінуді мына қатынаспен өрнектеуге болады: 12 : 3 : 1, 13 : 3; рецессивті эпистаз кезінде қатынасы – 9 : 3: 4.

3 есеп. Бидай дәнінің түсі екі жұп аллельді гендермен бақыланады, бұл жағдайда доминант гендер қызыл түске әкеледі, ал рецессивті түстер бермейді.

Қызыл дәнді өсімдіктер бір-бірімен будандастырғанда, ұрпақтарда 15 түрлі түсті бөліну пайда болды, 1 ақ. Түстің қарқындылығы әр түрлі болды. Будандасқан өсімдіктердің генотипін және ұрпақтың болялған дәндерінің түсінің өзгеруін анықтаңыз.

Егер белгі доминантты гендердің санына байланысты өзгермесе, бөліну 15 : 1 қатынасында болады (қызыл: ақ). Полимерлік гендер адамның көптеген сандық белгілерін анықтайды: бойы, дене салмағы, терінің пигментациясы, қан қысымы және т. б.     

 

4.1.4 Плейотропия

гомозиготалы жағдайда өлімге әкелетін әсері бар және тышқандардың эмбриондық өліміне әкеледі. Оның у –  аллелі қара пигментацияны тудырады және тіршілік қабілеттілігіне себепші болады.

Екі сары жеке ағза будандастырылды.   F1-де жүнінің түсі бойынша қандай бөлініс болады деп күтілуде?