2.6 Электр қондырғыларында жедел ауыстырып қосуды орындау


Жедел персонал электр қондырғысының техникалық жай-күйін тексереді және оны қолдау үшін техникалық қызмет көрсетуді жүргізеді, онда мерзімді тексерулер, профилактикалық және жөндеу аралық жұмыстар, электр қондырғысының диагностикасы жүргізіледі.

Электр қондырғыларының жай-күйін көзбен шолып бақылау үшін жоспарлы және кезектен тыс болуы мүмкін тексерулер жүргізіледі. Жоспарлы тексерулерді жүргізу регламенті ПТЕ-де және электр қондырғысының жұмыс жағдайына байланысты кәсіпорынның әзірленген нұсқаулықтарында белгіленеді. Электр қондырғысының жұмысында ауытқулар пайда болған кезде кезектен тыс тексерулер жүргізіледі.

Электр қондырғысына жөндеу аралық қызмет көрсету кезінде жүргізілетін іс-шараларды (мысалы, оқшаулауды тазалау, майлау, ұсақ ақауларды жою) дайындаушы зауыт ұсынады.

Электр қондырғыларының профилактикалық сынақтары кезең-кезеңімен жүргізілуі керек, өйткені тексеру кезінде ақауларды анықтау қиын.

Электр қондырғысының жай-күйі туралы қорытынды тексерулер мен профилактикалық сынақтар негізінде жасалады. Егер электр қондырғысы жұмыс жағдайына сәйкес келмесе, онда ол жөндеуге жіберіледі.

Жөндеу: қалпына келтіру жөндеу, яғни электр қондырғысының техникалық сипаттамаларын өзгертпестен; қайта құру – электр қондырғысының жекелеген бөліктерін іс жүзінде өзгермейтін техникалық сипаттамалармен ауыстыру; техникалық қайта жарақтандыру-бөлшектерді неғұрлым жетілдірілген бөліктерге ауыстыру, бұл электр қондырғысының техникалық сипаттамаларын арттырады.

Ағымдағы және күрделі жөндеу жұмыстары бар.

Ағымдағы жөндеу электр қондырғысының жекелеген бөліктері зақымдалған кезде жүзеге асырылады, олар оны жұмыс күйінде ұстау үшін тез тозады.

Күрделі жөндеу кезінде орындалатын жұмыстар жұмыс қабілеттілігін толық қалпына келтіру үшін электр қондырғысының ескірген бөліктерін немесе бөлшектерін ауыстыра отырып, оны толық бөлшектеуді білдіреді.

Энергиялық объектілерді басқару жүйесі:

- электр энергиясын тұтынушыларды электрмен жабдықтау схемасын жедел дамыту;

- энергия объектілері жұмыстарының тиімділігін арттыру, сондай-ақ энергетикалық өндірісті жаңғырту және қайта құру;

- электрмен жабдықтау сенімділігін арттыру және т.б.

Энергия объектілерінде жұмысқа қабілеттілігін бағалау үшін техникалық-экономикалық көрсеткіштерге талдау жүргізіледі.  Бұл есеп белгіленген нысанда жүргізіледі және топтарға бөлінеді:

- бірінші топ − бұл энергия объектінің техникалық құжаттамасы (мысалы, салынған құрылыстары бар кәсіпорындардың бас жоспарлары; Электр қондырғыларын баптау, сынау және қабылдау актілері; техникалық паспорттар; өндірістік және лауазымдық нұсқаулықтар және т.б.);

- екінші топ − құрылымдық бөлімше бойынша (есепке алу журналдары, әуе ЭЖЖ және кабельдік ЭЖЖ, сондай-ақ жерге тұйықтау құрылғыларының орындау сызбалары; электрмен жабдықтау схемалары; қызметкерлердің тізімдері және т.б.);

- үшінші − жұмыс орнында жүргізіледі (электр қосылыстарының схемалары; Электр қондырғыларын есепке алу журналдары; кабельдік және жедел журналдар, сондай-ақ нарядтар мен өкімдер бойынша жұмыстарды есепке алу және т. б.).

Электр объектілерін жедел басқару.

Әрбір кәсіпорын өзін электр энергиясының өзіндік көзімен қамтамасыз етеді, бұл жедел-диспетчерлік басқару жүйесін ұйымдастыруды талап етеді. Бұл басқару орындалуы керек:

- мәлімделген жүктемелерді жоспарлау және қолдау және режимдерді жүргізу;

- электр беру желілерін енгізу мен ажыратуды ұйымдастыру;

- аварияларды жою және жұмыс режимін қамтамасыз ету;

- актіге [6, 30-қосымша] сәйкес электр энергиясының сапасын қолдау жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру.

Ауысымдағы қызметкерлердің санын (және олардың ұйымдық құрылымын) кәсіпорын басшысы айқындайды және құжат жүзінде ресімделеді.

Кәсіпорында нақты иерархиялық құрылым бойынша жедел басқару ұйымдастырылуы тиіс, бұл ретте басқару жүйесінің әрбір деңгейіне басқарудың екі санаты белгіленеді: біріншісі – электр жабдықтары мен құрылыстарды басқару; екіншісі – режимді жедел басқару.

Кәсіпорынды жедел басқарудың аға қызметкеріне бағынысты персоналдың іс-қимылын үйлестіру және энергия объектілеріндегі режимдерді басқару жүктеледі.

Аға қызметкермен оның жедел қарауындағы Электр жабдықтарымен және құрылыстармен байланысты барлық операциялар келісіледі.

Иерархиялық құрылым бойынша жедел басқаруды ұйымдастыру әуе ЭБЖ, кабельдік ЭБЖ, ток өткізгіштер, электр жабдықтары және электрмен жабдықтау жүйелерінің құрылғыларына бөлінеді.

Жедел басқару кезінде жүргізілген барлық жедел келіссөздер жазылатын құрылғыларда жазылуы тиіс. Барлық жедел басқарулар байланыс құралдарымен жарақталатын басқару қалқанынан немесе диспетчерлік пункттен жүргізіледі.

Жедел ауыстырып қосу тек жоғары тұрған жедел персоналмен келісіле отырып немесе осы электр қондырғысы қарамағына кіретін жауапты тұлғаның рұқсатымен ғана орындалады. Ауыстырып қосуды электр қондырғыларына қызмет көрсететін жедел персонал кәсіпорында қабылданған Нұсқаулық бойынша, жедел журналға тіркей отырып, ауызша немесе телефон өкімі бойынша жүргізеді.

Егер ауыстырып-қосулар коммутациялық аппараттармен және жерге қосу пышақтарымен бірізді бірқатар операцияларды қатаң орындауды талап етсе, онда мұндай операциялар күрделі операцияларға жатады және оларды екі жұмыскер орындайды.  Қайта қосу бекітілген Қайта қосу бағдарламаларына сәйкес жүргізіледі.

Электр қондырғыларында жедел қайта қосу кезінде келесі әрекеттер тізбегін орындау қажет:

- жедел персонал адамы алынған тапсырманы ауызша қайталауға және жедел журналға жазуға, сондай-ақ жедел схемаларға барлық қажетті өзгерістерді енгізуге міндетті;

- күрделі жедел ауыстырып қосуды орындау кезінде жедел персонал адамы екінші қатысушыға операцияларды жүргізу тәртібін түсіндіреді;

- операциялардың дұрыс бірізділігіне күмән туындаған жағдайда жұмыс жедел схема бойынша іс-қимылдардың реттілігі толық тексерілгенге дейін тоқтатылады;

- орындалатын барлық жедел ауыстырып-қосулар жедел журналға тіркеледі.

Ерекшелік ретінде жоғары тұрған жедел персоналды хабардар етпей: аварияларды жою кезінде және авариялық және өзге де төзімсіз жағдайларды болдырмау үшін жедел қайта қосуды жүргізуге жол беріледі.

Егер қорғаныс бұғаттаулары жоқ электр қондырғыларында авариялық жағдайды жою немесе болдырмау бойынша операциялар жүргізілсе, онда күрделі қайта қосуды жедел журналда жүргізілген операцияларды міндетті түрде тіркей отырып, қайта қосу бланкілерінсіз жүргізуге жол беріледі.