3.5 Жабдықтың қызмет ету мерзімі


Электр жабдығының қызмет ету мерзімі – бұл электр жабдығын пайдалану пайдалы деп танылатын Уақыт (жылдар мен айлар).

Негізгі құралдардың тозу коэффициентін есептеу мынадай формула бойынша жүргізіледі:

 

 Киос=А/ Сп

 

мұнда:  Киос - негізгі құралдардың тозу коэффициенті;

        А - негізгі құралдардың амортизациясы;

        Сп - бастапқы құны бойынша негізгі құралдардың құны.

 

Қызмет мерзімін ұйымдар дайындаушы зауыттардың техникалық шарттарына немесе ұсынымдарына сәйкес дербес белгілейді.

"Атқарым" ұғымы жабдықтың орындалатын жұмыс түріне байланысты уақыт бірлігінде немесе киловатт-сағатпен, тоннамен және басқа да бірліктермен орындалған жұмыстың ұзақтығын білдіреді.

Нысанның жалпы жұмысы – оның техникалық күйін бақылау сәтінен бастап шекті күйге ауысуға дейін – қалдық ресурс деп аталады, ал сәтсіздік қарқындылығы – уақыт бірлігінде жұмыс істеуден бас тартқан бұйымдар санының қазіргі уақытта дұрыс жұмыс істеген бұйымдардың жалпы санына қатынасы. Ол белгіленеді λ(t).

Сәтсіздік қарқындылығы – бұл өнімнің істен шығу ықтималдығының өзгеруінің "жылдамдығының" қазіргі уақытта өнімнің істен шығу ықтималдығына қатынасы:

 

λ(t)=(dQ(t)/dt)/R(t)

Ықтималдық теориясы тұрғысынан λ(t), егер осы уақытқа дейін өнім үздіксіз жұмыс істеген болса, t моментіндегі сәтсіздіктің шартты ықтималдығының тығыздығы бар (3.3 сурет)

3.3 - сурет. Техникалық диагностиканы қолданбай электр жабдығы жұмысының үш кезеңі үшін істен шығу қарқындылығы

 

Электр машиналарын пайдалану тәжірибесі әртүрлі сәтсіздік қарқындылығымен сипатталатын үш кезеңді анықтады. Өңдеу деп аталатын бірінші кезеңде өндірушінің техникалық бақылау қызметі анықтамаған жасырын ақаулар (негізінен технологиялық сипаттағы) анықталады. Машинаның жұмыс уақыты – екінші кезең-сәтсіздік қарқындылығы төмендейді және t1t2   кезінде тұрақты мәнге жетеді. Осы кезеңде сәтсіздіктер негізінен пайдалану шарттарының бұзылуына байланысты: машинаның шамадан тыс жүктелуі, сыртқы факторлардың өзгеруі және т. б. Содан кейін үшінші кезең келеді – тозу және істен шығу негізінен оқшаулаудың қартаюына, мойынтіректердің, коллектордың, байланыс сақиналарының тозуына байланысты.

Электр машиналарын пайдалануды көпжылдық бақылау және олардың істен шығу себептерін талдау мынаны көрсетті: асинхронды қозғалтқыштарда барлық істен шығулардың 85...95%  статор орамаларының істен шығуынан, 5...8% подшипникті тораптардың істен шығуынан болады. Тұрақты ток машиналарында барлық ақаулардың 65 % якорь орамасының істен шығуына, 15 % – қоздыру орамасының, 9 % - коллектордың, 11% - мойынтіректердің істен шығуына, сондай-ақ басқа да механикалық зақымдарға байланысты. Егер кәсіпорында техникалық диагностика қызметі болса, онда бұл қатынастар айтарлықтай өзгеруі мүмкін.