10.3 Ұлпалық гормондар және антигормондар

Ұлпалық гормондар – бұл қанға түспейтін, олардың пайда болған жерінде әрекет ететін биологиялық белсенді заттар. Простагландиндер барлық тіндердің микросомаларында түзіледі, ас қорыту шырындарының секрециясын реттеуге, тамырлар мен бронхтардың тегіс бұлшықеттерінің тонусын өзгертуге, тромбоциттердің агрегация процесіне қатысады. Жергілікті қан айналымын реттейтін ұлпалық гормондарға гистамин (қан тамырларын кеңейтеді) және серотонин (қысымдық әсері бар) жатады. Жүйке жүйесінің медиаторлары – норадреналин және ацетилхолин – тіндік гормондар болып саналады.

Антигормондар – гормонға қарсы белсенділігі бар заттар. Олардың пайда болуы гормонды ағзаға сырттан ұзақ уақыт енгізген кезде пайда болады. Әрбір антигормон белгілі бір түрге ие және өндірілген гормон түрінің әсерін тежейді. Ол гормонды енгізгеннен кейін 1–3 айдан кейін қанда пайда болады және гормонның соңғы инъекциясын енгізгеннен кейін 3–9 айдан кейін жоғалады.

 

Бақылау сұрақтары

1. Ішкі секреция бездерінің жіктелуі.

2. Гормондардың мәні, әсер ету механизмі, қасиеттері.

3. Ішкі секреция бездерінің жеке физиологиясы.

4. Ұлпалық гормондар. Простагландиндер.

5. Антигормондар

6. Гормоналды препараттарды мал шаруашылығы практикасында қолдану.