Жануарлар физиологиясы

Тест

1. Ассимиляция дегеніміз:

А) тірі материяның ыдырау процесі, нәтижесінде организмнің тіршілігі үшін қажет тірі заттың энергиясы босатылады;

B) бұл сыртқы ортадан келетін заттарды сіңіру процесі, нәтижесінде жасушалар мен жасушааралық зат пайда болады;

C) бұл қоршаған ортаның әр түрлі әсерлеріне тұтастай әсер ететін өзін-өзі реттейтін жүйе;

D) физиологияда ағзаның сыртқы ортамен байланысын зерттейді;

E) бұл сыртқы ортадан келетін заттарды сіңіру процесі, нәтижесінде организмнің тіршілігі үшін қажет тірі заттың энергиясы босатылады.

2. Диссимиляция дегеніміз:

А) бұл сыртқы ортадан келетін заттарды сіңіру процесі, нәтижесінде жасушалар мен жасушааралық зат пайда болады;

B) тірі материяның ыдырау процесі, нәтижесінде жасушалар мен жасушааралық зат пайда болады;

C) бұл қоршаған ортаның әр түрлі әсерлеріне тұтастай әсер ететін өзін-өзі реттейтін жүйе;

D) тірі материяның ыдырау процесі, нәтижесінде организмнің тіршілігі үшін қажет тірі заттың энергиясы босатылады;

E) физиологияда ағзаның сыртқы ортамен байланысын зерттейді.

3. Физиология – …

А) организмнің және оның жекелеген бөліктерінің: жасушалардың, ұлпалардың, мүшелердің, функционалдық жүйелердің тіршілік әрекеті туралы ғылым;

B) тірі организмдердің үлкейткіш аспаптардың көмегінсіз көзге көрінетін қүрылысын зерттейтін іргелі (фундаментальды) биологиялық морфологиялық ғылым;

C) тірі организмдерді және олардың қоршаған ортамен арақатынасын зерттейтін ғылым;

D) өсімдіктер туралы ғылым;

E) адамның және көп жасушалы жануарлардың ұлпаларын зерттейтін ғылым.

4. И. П. Павлов кімді «орыс физиологиясының атасы» деп атаған?

А) М. В. Ломоносов;

B) И.М. Сеченов;

C) Рене Декарт;

D) Ибн-Сина;

E) Гиппократ.

5. Қан көлемінің құрамын анықтаңыз:

А) формалық элементтер – 40 %;

B) плазма – 60 %;

C) формалық элементтер – 60 %;

D) плазма – 80 %;

E) плазма – 40 %.

6. Қан плазмасының ақуыздары:

А) альбумин;

B) проламин;

C) глобулин;

D) глутелин;

E) фибриноген.

7. Глобулиндер қайда синтезделеді?

А) бауыр жасушаларында;

B) көкбауырда;

C) сүйек кемігінде;

D) барлық жауап дұрыс;

E) лимфа түйіндерінде.

8. Резус-тиістілік белгілерін көрсетіңіз:

А) Rh+;

B) Aβ (II);

C) Rh-;

D) 0αβ (I);

E) Kx+.

9. Гуморальдық реттелу дегеніміз:

А) қан мен ағзадағы сұйықтықта айналатын заттардың көмегімен жүзеге асырылады;

B) организмнің қалыпты жағдайын сипаттайтын бірқатар тұрақты сандық көрсеткіштер;

C) ішкі ортаның химиялық құрамы мен физика-химиялық қасиеттерінің тұрақтылығы;

D) бұл организмнің орталық жүйке жүйесі арқылы тітіркенуге реакциясы;

E) Орталық тең емес жүйе арқылы рецепторлардан әртүрлі мүшелерге қозу жүретін жүйке жолы.

10. Гранулоциттер:

А) нейтрофилдер;

B) лимфоциттер;

C) базофилдер;

D) моноциттер;

E) эозинофилдер.

11. Агранулоциттер:

А) нейтрофилдер;

B) лимфоциттер;

C) базофилдер;

D) моноциттер;

E) эозинофилдер.

12. Лимфа құрамында:

А) су – 94–95 %;

B) су – 84–85 %;

C) су – 70–80 %;

D) минералды тұздар – 0,7–0,8 %;

E) минералды тұздар – 10–16 %.

13. Жүрек:

А) алмасуға қатысатын тамырлар;

B) қысым және ағын генераторы;

C) жоғары қысымды қантамыр;

D) қанның веноздық қайтару тамырлары.

14. Артериялар:

А) тамыр қысымының тұрақтандырғыштары;

B) қысым және ағын генераторы;

C) қанның веноздық қайтару тамырлары;

D) алмасуға қатысатын тамырлар.

15. Аорта:

А) қысым және ағын генераторы;

B) қанның веноздық қайтару тамырлары;

C) жоғары қысымды қантамыр;

D) қылтамыр қан ағынын тарататын тамырлар.

16. Жүрек дыбыстарын жазуға арналған технология:

А) миокардиография;

B) фонокардиография;

C) эндоскопия;

D) спирограф.

17. Систола кезіндегі қан қысымының максималды көлемі – қысым деп аталады, жартылай айшық клапандары ашылған кездегі минималды қысым –, ал олардың арасындағы айырмашылық – қысым деп аталады.

А) 1 – диастолалық, 2 – систолалық, 3 – импульстік;

B) 1 – систолалық, 2 – диастолалық, 3 – импульстік;

C) 1 – импульстік, 2 – диастолалық, 3 – систолалық;

D) 1 – диастолалық, 2 – импульстік, 3 – систолалық.

18. Тамақты химиялық өңдеу процестері қанша ферменттік жүйемен қамтамасыз етіледі?

А) үш ферменттік жүйемен;

B) екі ферменттік жүйемен;

C) төрт ферменттік жүйемен;

D) ферменттік жүйемен қамтамасыз етілмейді.

19. Асқорытудың бұл түрі постнатальды онтогенездің алғашқы сатысында, өзінің ас қорытуы жеткіліксіз дамыған кезде өте белсенді жүреді.

А) симбиотикалық ас қорыту;

B) аутолитикалық асқорыту;

С) өзіндік ас қорыту.

20. Шайнау:

А) бұл төменгі жақтың қозғалысына әкелетін тіл бұлшықеттерінің, мимикалық бұлшықеттердің және шайнау бұлшықеттерінің келісілген ырғақты жиырылуын қамтамасыз ететін қатаң үйлестірілген қозғалыс әрекеті;

B) бұл тұтқыр, бозарған, сәл бұлдырлы сұйықтық, салыстырмалы тығыздығы 1,001–1,017 және тұтқырлығы 1,10–1,30, аралас сілекейдің рН мөлшері 5,8–7,36;

C) нейро-рефлекторлық және нейрогуморальды жолмен жүзеге асырылады;

D) бұл ауыз қуысы, ішек және өңеш бұлшықеттерінің байламды, дәйекті жиырылуын қамтамасыз ететін қатаң үйлестірілген қозғалыс әрекеті, соның арқасында тамақ кесектері ауыз қуысынан асқазанға өтеді.

21. Сілекейдің реттелуі:

C) нейро-рефлекторлық және нейрогуморальды жолмен жүзеге асырылады;

22. Пепсиногендердің рөлі:

А) тұз қышқылының әсерінен белсендіріліп, оларды пепсиндерге айналдырады;

B) ас қорыту түтігінің алғашқы протеолитикалық ферменттері;

C) сүт ақуыздарына әсер етеді;

D) майларға әлсіз гидролиздейтін әсер етеді;

E) асқазан шырышы.

23. Реннин ферментінің рөлі:

А) майларға әлсіз гидролиздейтін әсер етеді;

B) сүт ақуыздарына әсер етеді;

C) ас қорыту түтігінің алғашқы протеолитикалық ферменттері;

D) тұз қышқылының әсерінен белсендіріліп, оларды пепсиндерге айналдырады;

E) асқазан шырышы.

24. Муцин ферментінің рөлі:

А) асқазан шырышы;

B) сүт ақуыздарына әсер етеді;

C) ас қорыту түтігінің алғашқы протеолитикалық ферменттері;

D) майларға әлсіз гидролиздейтін әсер етеді;

E) тұз қышқылының әсерінен белсендіріліп, оларды пепсиндерге айналдырады.

25. Бүйректің қызметіне не жаптайды:

А) эксткреторлық қызмет;

B) жануарлардың өніп-өсуін, белгілі түрдің сақталуын қамтамасыз етеді;

C) биологиялық белсенді заттарды шығару қызметі;

D) қорғаныс.

26. Зәр шығарудың қанша фазасы бар:

А) 2;

B) 3;

C) 1;

D) фазалары жоқ.

27. Вазопрессин дегеніміз не:

А) асқорыту ферменті;

B) дұрыс жауабы жоқ;

C) гипофиз гормоны;

D) стероидты гормон.

28. Антидиуретикалық гормондарының функциясы:

А) зәр шығаруды азайтады;

B) судың кері сіңуін ынталандырады;

C) зәр шығаруды күшейтеді;

D) қандағы тұздардың мөлшері туралы ақпарат береді.

29. Ұрықтану дегеніміз:

А) жоғары сатыда дамыған жануарлар аналығында екі овуляция аралығында белгілі бір ретпен мезгіл-мезгіл қайталанып отыратын күрделі процесс;

B) ұрғашы малдың төл көтерумен байланысты қалыптасқан физиологиялық күйін айтады;

C) іштегі төл мен оның жолдасының аналық жыныс ағзаларынан қуылып шығуын қамтамасыз ететін күрделі физиологиялық процесс;

D) аталық және аналық жыныс клеткаларының қосылып, ұрық түзіуі.

30. Төлдеу дегеніміз:

А) іштегі төл мен оның жолдасының аналық жыныс ағзаларынан қуылып шығуын қамтамасыз ететін күрделі физиологиялық процесс;

B) аталық және аналық жыныс клеткаларының қосылып, ұрық түзіуі;

C) ұрғашы малдың төл көтерумен байланысты қалыптасқан физиологиялық күйін айтады;

D) жоғары сатыда дамыған жануарлар аналығында екі овуляция аралығында белгілі бір ретпен мезгіл-мезгіл қайталанып отыратын күрделі процесс.

31. Тыныс алуды реттеудегі маңызды рөлін не атқарады?

А) бас ми жарты шарының қабығы;

B) бүйрек;

C) гормондар;

D) жүрек.

32. Метаболизм дегеніміз:

А) бұл қоректік заттардың жиынтығы және олардың ағзаға ену тәсілі;

B) бұл ағзаға қоректік заттарды қабылдау, оларды жасуша құрылымын синтездеу және энергия шығару үшін пайдалану, сонымен қатар қоршаған ортаға соңғы өнімдерді шығару процестерінің жиынтығы;

C) организмнің ішкі ортасына қоректік заттардың түсуін қамтамасыз ететін процестер жиынтығы және оларды жасуша құрылымдары мен жасуша құпияларын синтездеу үшін қолдану;

D) жасушалық құрылымдардың энергияны бөлмей мономерлерге және басқа қосылыстарға ыдырау процесі;

E) бұл энергияны шығарумен жасушаға қаннан соңғы өнімдерге (су, көмірқышқыл газы және аммиак) енетін мономерлер мен басқа қосылыстардың ыдырау процесі.

33. Зат алмасу неше кезеңнен өтеді:

А) 3;

B) 1;

C) 4;

D) 6;

E) 2.

34. Липидтердің рөлі:

А) бұл заттар тромбоплатин, миелин, стероидты гормондардың, өт қышқылдарының, простагландиндердің, D4 витаминінің синтезіне, биологиялық мембраналардың түзілуіне, олардың беріктігі мен биофизикалық қасиеттерін қамтамасыз етуге қатысады;

B) глюкоза, галактоза және басқа қанттар жасуша мембраналарының рецептивті қызметінде маңызды рөл атқаратын гликопротеидтердің, гликолипидтердің бөлігі болып табылады;

C) бұл қоректік заттардың жиынтығы және олардың ағзаға ену тәсілі;

D) жасушалық құрылымдардың энергияны бөлмей мономерлерге және басқа қосылыстарға ыдырау процесі.

35. Көмірсулардың организмдегі рөлі:

B) бұл қоректік заттардың жиынтығы және олардың ағзаға ену тәсілі;

C) глюкоза, галактоза және басқа қанттар жасуша мембраналарының рецептивті қызметінде маңызды рөл атқаратын гликопротеидтердің, гликолипидтердің бөлігі болып табылады;

D) жасушалық құрылымдардың энергияны бөлмей мономерлерге және басқа қосылыстарға ыдырау процесі.

36. Артқы мидың құрылымына кіреді:

А) V–XII жұп бас сүйек нервтері;

B) қызыл өзек;

C) торлы формацияның ядросы;

D) III–IV жұп бас сүйек нервтерінің ядролары;

E) төрт қырлы төбешіктер.

37. Гистологиялық топографияға сәйкес жоғары сатыдағы жануарлар мен адамдардың ми қыртысын 9 негізгі аймаққа бөлуге болады:

А) қысым ағындары, шүйде, самай, аралшық, шеткі, постцентральды, прецентральды және мандайлы;

B) қанның веноздық қайтару тамырлары;

C) шүйде, самай, жоғарғы және төменгі төбе, аралшық, шеткі, постцентральды, прецентральды және мандайлы;

D) қылтамыр, аралшық, шеткі, постцентральды, прецентральды және мандайлы.

38. ЖЖҚ-тін зерттеу кезінде ғалымдар (Павлов, Сеченов) келесі үш қағиданы ескерді:

А) детерминизм принципі (себеп);

B) қысым және ағын генераторын синтездейтін принцип;

C) талдау және синтез принципі;

D) құрылымдық принцип.

39. Дифференциация дегеніміз:

А) рефлекстердің жойылуының негізі болып табылады;

B) ұқсас тітіркендіргіштерді ажырата білу;

C) сөндіргіш тежелу;

D) шартты тітіркендіргіштің басталуы мен шартсыз арасындағы ұзақ уақыт болған жағдайда пайда болатын тежелудің бір түрі.

40. Рецептор:

А) 1 – диастолалық, 2 – систолалық, 3 – импульстік;

B) сигналды табу және ажырату қызметін атқарады;

C) 1 – импульстік, 2 – диастолалық, 3 – систолалық;

D) 1 – диастолалық, 2 – импульстік, 3 – систолалық.

41. Рецепторларға өздері бейімделген тітіркендіргіштік табиғатына қарай мыналар кіреді:

А) механорецепторлар;

B) хеморецепторлар;

C) парорецепторлар;

D) фоторецепторлар.

42. Физиологиялық адаптация:

А) тітіркену;

B) өзіндік ас қорыту;

C) бейімделу.

43. Экологиялық-генетикалық тұрғыдан физиологиялық адаптацияны екіге жіктейді:

А) түрлік;

B) дарақтық;

C) аутолитикалық.

44. Сыртқы орта температурасы:

А) жетекші маңызға ие және оны жасушадан тыс ортада кездесетін ферменттер қамтамасыз етеді;

B) сілекей, асқазан, ұйқы безі және асқазан-ішек жолдарының қуыстарындағы ферменттер арқылы қоректік заттардың гидролизін қамтамасыз етеді;

C) жануарлардың əлемде таралуын реттеп, шектеп отыратын маңызды экологиялық фактордың бірі;

D) шырышты қабықтың қатпарлары, бөртпелері, крипталары мен микровиллаларынан пайда болған үлкен ішектің бетінде жүреді.

45. Этология:

А) жануарлардың əлемде таралуын реттеп, шектеп отыратын маңызды экологиялық фактордың бірі;

B) асқазан-ішек жолдарының шырышты қабығында және ұйқы безінде шашырап, биологиялық белсенді заттар шығаратын мамандандырылған эндокриндік жасушалардың жиынтығы;

С) бұл жүйке жасушаларының тізбектелген тізбегі, бұл реакция, тітіркенуге жауап береді;

D) жануарлардың мінез-құлқы туралы ғылым.

46. Инстинкт:

А) бұл жүйке жасушаларының тізбектелген тізбегі, бұл реакция, тітіркенуге жауап береді;

B) туа біткен механизмдермен шартталған және негізгі биологиялық қажеттіліктердің әсерінен жетілдіріліп отыратын мақсатты бейімделу қызметі;

C) жануарлардың əлемде таралуын реттеп, шектеп отыратын маңызды экологиялық фактордың бірі;

D) жануарлардың мінез-құлқы туралы ғылым.

47. Мотивация:

А) жануарлардың дененің жетекші қажеттіліктерін қанағаттандыруға деген ұмтылысы, эмоционалды түрде боялған;

C) бұл жүйке жасушаларының тізбектелген тізбегі, бұл реакция, тітіркенуге жауап береді;

D) жануарлардың мінез-құлқы туралы ғылым.

48. Қысқа мерзімді жады көлемі аз және ақпаратты – секунд ішінде сақтауды қамтамасыз етеді, сигналдарды тану және түсіну үшін жеткілікті:

А) 3–4 минут;

B) бүкіл өмір бойы;

C) 30–60 секунд;

D) 6 минут.

49. «Инсайт»:

А) бұл жағдайда ол рефлекстік реакция ретінде қарастырылады, бұл жануарлар әлеміндегі бейімделудің негізгі түрлерінің бірі болып табылады;

B) бұл әр индивидта із қалдыратын өмірлік тәжірибе процессі;

C) инстинкт те, тәжірибе де, сынақ пен қателік те, еліктеу де көмектеспейтін жағдайларда дұрыс шешімді табуға жоғары жануарлардың қасиеті;

D) бұл мінез-құлық формасы, ол жануардың белгілі бір шартты тітіркендіргішке реакциясынан тұрады.

50. Абиотикалық факторлар:

А) басқа түрге əсер ете отырып, өздері де солардың ықпалында, өзара əсерлестік жағдайында болады;

B) адамға тән мінез-құлықтың ең жоғары формасы;

C) бұл жағдайда ол рефлекстік реакция ретінде қарастырылады, бұл жануарлар әлеміндегі бейімделудің негізгі түрлерінің бірі болып табылады;

D) организмге тікелей немесе жанама жолмен (басқа факторлар көмегімен) зат алмасу процесінің қарқынын өзгерту арқылы əсер етеді.