Барлық құрылғылар жылу алмастырғыштар деп аталады, олардың мақсаты қандай болғанына қарамастан: қыздыру немесе салқындату, буландыру немесе конденсация.
Мұнайды қайта өңдеу өнеркәсібінің көптеген процестерінде шикізатты жылыту қолданылады, сонымен қатар оны өңдеу кезінде қолданылатын еріткіштер, реактивтер, катализаторлар және т.б. әдетте оларды сақтауға және тасымалдауға болатын температураға дейін салқындату қажет.
Бұл процестер технологиялық ортаны өңдеу немесе жылуды қалпына келтіру үшін қыздыру немесе салқындату қажет болған кезде жылу алмасу процестерін жүзеге асыруға арналған жылу алмастырғыштарда (ЖАА) жүзеге асырылады.
Жылу алмасу жабдықтары – бұл мұнай өңдеу және онымен байланысты салалардағы технологиялық жабдықтардың өте маңызды бөлігі. Мұнай-химия және мұнай өңдеу зауыттарындағы ЖАА үлесі орта есеппен 50 % құрайды.
Пайдаланудың нақты шарттарына байланысты өндірістік жылуалмастырғыштарға әр түрлі талаптар қойылады:
- мүмкін болатын гидравликалық кедергісі бар ең жоғары жылу беру коэффициентін қамтамасыз ету;
- жинақылық және материалдың ең аз шығыны;
- ластанудан механикалық тазарту үшін жиналмалы және қол жетімді жылу алмасу бетімен үйлескен сенімділік пен тығыздық;
- тораптар мен бөлшектерді унификациялау;
- жұмыс температурасының, қысымның және т.с.с. әр түрлі диапазондар үшін жылу алмасу беттерінің кең қатарлы механикаландырылған өндірісінің өндіргіштігі.
Мұндай құрылғылардың жоғары жұмыс тиімділігі белгілі бір технологиялық процеске жұмсалатын отын мен электр энергиясының шығынын азайтуға мүмкіндік береді және оның техникалық-экономикалық көрсеткіштеріне айтарлықтай әсер етеді.
Сондықтан осы құрылғылардың құрылымы мен жұмысын зерттеуге ерекше назар аудару керек.