Эстуарияларда өзенге тиесілі жағдайлар мен теңізге тән жағдайлар өте күрделі түрде ұштасады, сондықтан да ондағы тіршілік иелері өзіндік ерекшеліктерімен сипатталады. Мұнда жәндіктердің жемқор түрлері көбірек кездеседі, олардың экологиялық төзім деңгейі кең аралықта өзгереді. Эстуарияларда өзге су алаптарынан тараған түрлер әсіресе көбірек ұшырасады. Эстуарияның тіршілік иелері өздерінің биомассасы жағынан барынша бай болып келеді, мұның әр түрлі себептері бар. Бұл себептердің ең бастысы - теңіз суының тасуы мен қайтуы алмасып тұрғандықтан эстуария суларындағы тағамдық элементтер жақсы араласатындығында және метаболиттер аласталып отыратындығында.

Эстуариялар аймағындағы өсімдіктер мен жәндіктердің қоян-қолтық астасуы жүзеге асады, сөйтіп заттар айналымы жақсы жүреді. Эстуария суында бейнесинтезденуге қабілетті бүкіл өсімдік түрлерінің - планктондық балдырлардың, микро- және макробентостардың - болуы сол эстуариядағы жәндіктерді тағаммен толық қамтамасыз етеді, сөйтіп осы жәндіктердің қаулай өсуіне жағдай жасайды.

Бақылау сұрақтары 

1. Өзен дегеніміз не? Өзен суының бастауынан сағасына дейін қозғалыста болу себебі?
2. «Басты өзендер».
3. Өзеннің су шығыны дегеніміз не? Өзен суының ағысы туралы не білесің? Өзен суының әлемдік су айналымындағы рөлі.
4. Өзен суының деңгейлік режимі дегеніміз.....
5. Өзен суының ағысының жылдамдығының өзгеру себебі.
6. Тау суларының мөлдір болу себебі.
7. О.А Алекиннің жіктемесіне сәйкес өзен сулары құрамына қарай қалай бөлінеді?
8. Өзендердің газдық режимі. Турбуленттік ағым.
9. Өзен суында неліктен нестондар мен плейстондардың мүлдем кездеспеу себебі.
10. Эстуаридегі тіршілік иелерінің биомассасының мол болу себебі?
11. Өзен атырауы дегеніміз не?
12. Қазақстан өзендері қандай алаптарға жатады?
13. Солтүстік Мұзды Мұхит алабындағы өзендерді атаңдар.
14. Каспий теңізі алабына қандай өзендер жатады. Арал теңізі алабындағы өзендерді атаңдар
15. Оңтүстік Қазақстандағы ең ірі өзендерді ата.
16. Өзендердің қоректену типтерін атаңдар.
17. Қазақстан өзендерінің шаруашылықтағы маңызын атаңдар.
18. Қазақстан өзендерінің қазіргі ластану жолдары.
19. Ертіс өзені Сібірдің қай өзеніне құяды.
20. Ұзындығы 1000 км-ден асатын Қазақстандағы жеті өзенді атаңдар.

Тапсырмалар 

1. Сұлбамен жұмыс

2. Кестемен жұмыс

1- кесте – Түрлердің өкілдерін жаз

2-кесте – Өзендердегі суқоймаларды тауып жаз

3-кесте – Әр алапқа жататын өзендерді тауып, белгілеңдер.

3. Ұсынылған тақырыптар бойынша реферат жаз:

• Қазақстан Республикасындағы өзендердің экологиясы.
• Өзендегі тіршілік.
• Қазақстан өзендерінің жалпы ерекшеліктері.
• Қазақстанның ең ірі өзендері.
• Солтүстік Мұзды Мұхит алабындағы өзендер.
• Каспий теңізі алабындағы өзендер.
• Арал теңізі алабындағы өзендер.
• Балқаш-Алакөл көлдері  алабындағы өзендер.
• Қазақстандағы орман дала және дала зонасындағы транзитті өзендер.
• Қазақстандағы шөлейт және шөл зонадағы транзитті өзендер.
• Қазақстан өзендерінің қазіргі экологиялық жағдайы.