Қорытынды

ХХІ ғасырдың басындағы әлем тіршіліктің барлық салаларындағы тез және тұрақты өзгерістермен ерекшеленеді. Сын-қатерлер мен уақыт талаптарына тек өзін-өзі жетілдіруге дайын және қабілетті, оның ішінде кәсіби өзін-өзі жетілдіруді қамтитын адам ғана барабар жауап бере алады. Бұл шындықты ұғыну өздік білім алудың, өзін-өзі тәрбиелеудің, өзін-өзі дамытудың маңыздылығын түсінуге, жеке-кәсіби қалыптасу кезеңінде болатын іскерліктер мен дағдыларды меңгеруге әкеледі және көбінесе отбасында, мектепте, ЖОО-да бұған қандай көңіл бөлінгеніне байланысты. Білім беру мекемелерінің барлық түрлерінде, соның ішінде жоғары мектепте оқу-тәрбие процесінде білім алушылардың өздік жұмыс істеуіне назар аударуды күшейтумен және жоғары оқу орындарында бакалаврлар мен магистранттарды кәсіби даярлаудағы осы түрдің үлесін арттырумен байланысты қажетті өзгерістерді орнату осыған байланысты.

Қазіргі заманғы ЖОО-да оқу студентке өте жоғары талаптар қояды және болашақ мамандардың шығармашылық қабілеті мен құзыреттілігін дамытуға бағытталған. Бұл мақсатқа жетудегі бірінші кезектегі міндеттердің бірі студенттердің өздік жұмыс істеу әдістерін жетілдіру болып табылады, ол олардың танымдық қабілеттерін дамытуда жетекші рөл атқарады, өздігінен білім алуға дайын, шығармашылық дағдыларды, бастамаларды, өз уақытын ұйымдастыра білуді дамытуға ықпал етеді. Әрине, өздік жұмыс – бұл студенттердің оқу материалын меңгерудегі дербестігі ғана емес, сонымен қатар оқытушының басшылығымен ұйымдастырылған оқу жүйесі деп факторыкүмән туғызбайды. Осы себеппен педагог білім берумен қатар, студенттердің жұмысын ұйымдастырушы ретінде де, олардың өздігінен білім алу жөніндегі кеңесші ретінде де әрекет етеді, бұл тек оқу үрдісінде оқытушының рөлін ғана емес, сонымен қатар студенттің өзінің дербестігіне қарай өзгертуді көздейді.

Өздік жұмыс оқытушы ұйымдастыратын және білім алушылардың өздігінен дайындалуына бағытталған оқыту шарттарының кешені болып табылады. Өздік жұмыс – кез келген оқу үдерісінің маңызды, ажырамас құрамдас бөлігі. Өздік жұмыстың маңыздылығы артады.

Сөздің кең мағынасында, өздік жұмыс – жеке тұлғаның білімді меңгеру бойынша барлық жұмысы, оның ақыл-ой қызметі. Қазіргі уақытта сөздің тар мағынасында, өздік жұмыс – педагогикалық үдерістегі қатысушылардың – білім беруші мен білім алушының өздік жұмысы.

Осы әдістемелік ұсыныстарда өздік жұмыстың өздік білім беру феномені ретінде қысқаша теориялық негіздемесі ұсынылған, сондай-ақ студенттердің өздік жұмысының әртүрлі нұсқалары қарастырылған. Қорытындылай келе, оқу курсын, білім алушылардың дайындық деңгейін және басқа да факторларды есепке ала отырып, студенттердің өздік жұмысын ұйымдастырудың нақты жолдары мен формалары оқытушының шығармашылық іс-әрекеті процесінде анықталады, сондықтан бұл ұсыныстар әмбебаптыққа үміткер емес. Олардың мақсаты – оқытушыға өздік жұмысты ұйымдастырудың шығармашылық жүйесін қалыптастыруға көмектесу, сонымен қатар автордың алдына қойылған міндеттерге жауап береді – өздік жұмысты ұйымдастыру және орындау кезінде педагогтер мен студенттерге көмектесе алатын ұсыныстарды ұсыну.