Клиент жағында орындалатын технологиялар. JavaScript

Баға – нарық реттеушісі. Ол тауарлардың нақты түрлерін өндіруге мүмкіндік береді немесе тежейді, сұранысты шектейді немесе ұлғайтады. Осылайша, белгілі бір өнімнің өндірісі мен тұтынуына тікелей немесе жанама әсер етеді. Баға Интернет-технологиялар-микстің ең икемді элементі. Түпкілікті бағаны бекіту Интернет-технологияларқызметінің өте жауапты кезеңі. Бағаға әсер ететін факторлар:

  • Өндіріс шығындары. Шығындардың өзгермелі және тұрақты деген 2 түрі болады. Тауар бағасы жалпы шығындардың жиынтығынан және пайдадан тұрады. Б = Шж + П.
  • Сұраныс - нарықтық бағаның өзгеруіне әсер ететін негізгі фактор. Баға мен нарықтық сұраныс арасында тығыз тәуелділік бар. Олар бір-бірімен кері пропорционал байланыста болады.
  • Тұрғындардың сатып алу қабілеті олардың ақшалай табыстарына тәуелді.
  • Бәсеке.
  • Бағаларды мемлекеттік реттеу.
  • Тауар сапасы.
  • Тасымалдау көлемі.
  • Жеткізу шарттары.

1. Құрамдас элементтер бойынша тауар бірлігінің (данасының) бағасы былай анықталады:

Б = Өқ + П + ҚҚС + Сұ

Баға = өзіндік құн + пайда + қосымша құн салығының мөлшері + делдалдық сауда ұстемесі.

Баға тағайындаудың кезеңдері:

  • Алдымен баға қоюдың мәселелері мен мақсаты анықталып, соған байланысты бар және әлуетті нарықтар мен сегменттер талданады.
  • Баға тағайындауға әсер ететін факторлар талданады.
  • Бұл кезең тауардың ең төменгі бағасын сипаттайтын шығындар көлемін анықтауды көздейді.
  • Баға белгілеудің әдісін таңдап, баға деңгейін анықтау.
  • Соңғы кезеңде барлық ықтимал нұсқалардың ішінен тауардың өткізу бағасы анықталады.

2. Өмірде баға белгілеудің мынадай мақсаттары қойылады:

  • нарықта қалуды қамтамасыз ету;
  • пайданы мейлінше молайту;
  • нарық үлесін жаулап алу;
  • тауар сапасы бойынша берілген нарықта жетекеші орын алу.

Бағалық стратегия шығынға, сұранысқа, бәсекеге, тауардың өмірлік цикл кезеңіне негізделіп, айқындалуы мүмкін.

Жалпы, баға 3 тәсіл арқылы анықталады:

  • баға тауар өндіру және қызмет көрсетуге байланысты шығындарды жабуы қажет;
  • кәсіпорын тек шығындарды ғана жаппай, сонымен қатар белгілі бір пайда алуы тиіс. Ол өз кезегінде тауарға деген сұранысқа байланысты;
  • нарықта бәсекелестер әрекет етеді.

Осы тәсілдерге қарай шығындарға, сұраныс пен бәсекеге негізделген стратегияларды бөліп көрсетуге болады:

  • шығындық тәсілдің мынадай түрлері болады:

а) шығынға үстеме қосу әдісі. Бұл жағдайда өнімнің өзіндік құнына стандартты үстеме қосылады;

б) пайда алуға негізделген баға белгілеу. Мұндай әдіс шығынсыздықты болдырмау қағидасына негізделген. Бұл жағдайда фирманың шығынға ұшыратпайтындай және белгілі бір пайда мөлшерін алатындай баға анықталады. Осы әдісті қолдану әр түрлі сату көлемі кезіндегі жалпы шығындар мен пайданы бейнелейтін шығынсыздық графигін құруды көздейді.

2) сұранысқа негізделген баға тағайындау стратегияларының мынадай түрлері қолданылады:

а) «қаймақ қалқып алу» стратегиясы жаңа тауарларды жоғары бағамен сатуды көздейді. Артықшылықтары:

1) бұл стратегия бағаны нарықтағы өзгерістер мен бәсекелестердің іс-қимылын есепке ала отырып, өзгертуге мүмкіндік береді;

2) жаңа тауарды өндіру шығындары әрқашан жоғары болады. Ал бұл стратегия оларды жабуға жәрдемдеседі;

3) тауардың жоғары бағасы оның сапалылығына байланысты деп есептелінеді, сондықтан бұл стратегия фирманың және оның тауарының беделін көтеруге мүмкіндік береді.

Кемшіліктері:

  • бұл стратегия бәсекелестерді тез қызықтырады, олар нарыққа дәл осындай өнім шығаруға тырысады;
  • бастапқы баға деңгейінің сәтсіздігі тауардың өмір циклінің ұзақтығына әсер етіп, тауардың бәсекеге қабілеттілігінің жоғалтуына әкелуі мүмкін.

б) престижді бағалар стратегиясы тауарларды жоғары бағамен сатуды көздейді. Ол тауардың сапасына, ерекшелігіне, маркасына және беделіне назар аударатын нарық сегменттеріне арналған.

в) психологиялық тұрғыда баға тағайындау (Интернет-технологиялартік немесе дөңгелектенбеген бағалар), бұл стратегия тұтынушы тауарлар нарығында қолданылады;

г) ассортименттік баға белгілеу стратегиясы. Бұл стратегия көбінесе сұранысы қалыпты емес, бір-бірін толықтыратын және ауыстыратын тауарларға қолданылады. Төрт стратегияға бөлінеді:

1) бағалардың «номиналды жоғары» стратегиясында негізгі тауарға өте жоғары баға және бірін-бірі алмастыратын тауарға төменбаға белгіленеді;

2) имидж стратегиясы тауардың негізгі үлгісіне төмен баға, ал оның басқа атаудағы немесе басқа түрдегі үлгілеріне жоғары баға белгіленеді;

3) кешенді баға белгілеу стратегиясы «екі құралды», «шығынды лидер» және «еліктіргішті» атты бағалардың пайда болуын білдіреді. Бұл бағалар танымал маркалы тауарға қолданылады. Тауардың бағасы сатып алушыларды дүкенге келтіру мақсатымен төмендетіледі. Ал сол тауарды құраушы бұйымдарға жоғарырақ баға белгіленеді;

4) бағалар дифференциациясының (дискриминациялық бағалар) түрлері:

1) бағалардың уақыт бойынша  дифференциациясы;

2) тұтынушылардың сатып алу қабілеттілігіне қарай қойылатын бағалар;

3) тауар нұсқаларын есепке алу арқылы қойылатын баға;

4) кезеңді жеңілдіктер стратегиясы (бағалардың төмендеуі).

3) бәсекелестік баға белгілеу стратегиясы.

Бәсекелестік баға белгілеу стратегиясы әрқашан бәсекелестерге қарағанда төмен баға белгілеуге негізделеді. Нарық құрылымына бәсекелестердің саны мен мүмкіншіліктеріне қарай фирма мына 3  стратегияның біреуін таңдай алады:

  • нарыққа ену;
  • баға лидеріне қарап, баға белгілеу;
  • бәсекелестің бағасынан жоғары баға белгілеу.

1. Нарыққа ену стратегиясы – нарық үлесін жаулап алу мақсатымен төмен баға тағайындауды көздейді, ол тек қана сыйымдылығы және баға бойынша сұраныс икемділігі жоғары нарықта тиімді болып табылады. Бұл стратегия мына жағдайларда ғана қолданылады:

а) баға бойынша сұраныс икемді;

б) бұл стратегия нарыққа енудегі кедергі болып табылады;

в) сату көлемін ұлғайту арқылы өнімнің бір бірлігіне кететін шығындарды азайтуға болады.

2. Баға лидеріне қарап, баға белгілеу стратегиясы олигополистер арасында қолданылады. Фирма өз бағасын олигополист-лидердің баға деңгейімен салыстыру арқылы белгілейді.

3. Бәсекелеске қарағанда жоғары баға белгілеу.

Егер фирма бірегей қасиеттері бар жоғары сапалы тауар шығарса, онда ол бәсекелестерге қарағанда жоғары баға қоя алады.

Тауардың өмір циклінің кезеңдеріндегі баға саясаты:

  • Егер енгізілетін тауар нарықта бар болса, онда ТӨЦ-тің енгізу кезеңінде «нарыққа ену» стратегиясы қолданылады немесе «қаймақ қалқып алу» стратегиясы болуы мүмкін.
  • Өсу кезеңінде баға белгілеудің «қаймақ қалқып алу», нарықтық лидердің бағасы, икемді, стандартты және т.б. стратегиялар қолданылады.
  • ТӨЦ-тің келесі кезеңінде баға стратегиялары әр түрлі болуы мүмкін (стандартты, икемді, бәсекелестік, дифференциалдық).
  • ТӨЦ-тің құлдырау кезеңінде негізінен біртіндеп төмендеп бара жатқан сырғымалы немесе тез төмендеп бара жатқан бағалар қолданылады.

3. Бағалардың бейімделуі мынадай тәсілдерді қолдану негізінде жүргізіледі:

  • иілімді баға белгілеу – бағаны саудаласу арқылы қою;
  • дисконттар, дисконт – бұл тауар бағасының жеңілдігі. Дисконттар ақшалай және заттай түрде болады;
  • бағалық сызықтар – мұндай бағаларды есептеген кезде өнімнің өзін-өзі өтеу нүктесі анықталып, тауардың сапасы мен бағасының арасындағы байланысты көрсететін бағалық сызықтар түзіледі;
  • психологиялық әсерді қолдана отырып, бағаларды жасанды түрде көтеру;
  • базалық бағалар көбіне дискриминациялық бағаларды қолдану арқылы түзетіледі;
  • жеңілдікті бағалар олар бағасы кемітілген тауарларды сатуда қолданылады. Сондай-ақ клиенттердің назарын аудара отырып, арзандатып сатудың уақытша шарасы ретінде қолданылады;
  • баға белгілеу стратегиясын тәжірибеде қолдану, делдал шешімдерін ескере отырып, оның нарықтық жағдайларға үнемі бейімделуін талап етеді. Бұған жеңілдіктер мен үстеме бағалар жүйесін қолданып жетуге болады.

Жеңілдіктер түрлері:

  • «сконто» немесе қолма-қол ақшамен төлегеніміз үшін берілетін жеңілдік;
  • бонустық немесе айналым үшін берілетін жеңілдік – тұрақты сатып алушыларға жыл ішінде жасаған айналымдарына қарай беріледі;
  • прогрессивті жеңілдіктер – сатып алушыға сатып алу санына, көлеміне қарап беріледі;
  • маусымдық жеңілдіктер;
  • функционалдық (делдалдық) жеңілдіктер;
  • арнайы жеңілдіктер;
  • зачеттер – бұл белгілі бір бағдарламаны іске асыруға қатысқандығы үшін прейскуранттік бағадан берілетін жеңілдік;
  • тауарды консигнацияға бергендігі үшін жасалатын жеңілдіктер деп өндіруші тауарының делдалдық қоймасында сатылатын сәтіне дейін сақталауын айтамыз;
  • дилерлік жеңілдіктер;
  • клубтық жеңілдіктер;
  • экспорттық жеңілдіктер.