Привет!

id.document.write("

id.document.write("onClick=window.opener.focus();

window.close();>");

id.document.close();

}

Осы мысалда open() тәсілі құжатқа жазу ағыны ашады,

write() тәсілі осы жазуды жүзеге асырады, close() тәсілі құжатқа жазылу ағынын жабады. Осылардың барлығы қарапайым файлды жазу барысында секілді жүреді. Егер терезе өріс мәртебесі (әдетте, онда құжат жүктелген деңгейі көрсетіледі) бар болса, онда мұндай құжатты жүктеген кезде құжаттағы жабық жазбалардың ағынында төртбұрышты жазуды жалғастырылуы «сенделеді».

Оқиғалар

Қасиеттер мен тәсілдерден басқа объектілер оқиғалармен сипатталынады. Шынында, JavaScript те бағдарламмалаудың мәні осы оқиғалардың жазылуын баптауында болып табылады. Мысалы, button (INPUT контейнері button түрі- "Батырма") түріндегі объектімен click оқиғасы болуы мүмкін, яғни қолданушы батырмаға басуы мүмкін. Осы үшін INPUT контейнерінің атрибуттары click – onClick оқиғаларының өңделу атрибуттарымен кеңейтілген. Осы атрибуттың мағынасы негізінде оқиғаны өңдеу бағдарламмасы көрсетіледі, оны HTML-құжатының авторы JavaScript –та жазуы қажет:

"window.alert(Өтінемін, тағы да басыңыз);">

Оқиғаны құрастырушылар осы оқиғалармен байланысқан контейнерлерде көрсетіледі. Мысалы, BODY контейнері барлық құжаттың қасиетін анықтайды, сондықтан оқиғаны құрастырушы барлық құжатты жүктеудің аяқталуы осы контейнерде onLoad атрибутының мағынасы ретінде көрсетіледі.

Ескерту. Қатаң айтқанда, әрбір браузер, Internet Explorer, Netscape Navigator немесе Opera болсын өзінің объектілі моделіне ие. Әрбір браузерлердің объектілі модельдері (және біреудің әртүрлі нұсқалары) бір бірінен айырмашылығы бар, бірақ бірдей құрылымға ие. Сондықтан әрбіріне жеке-жеке тоқтап кетуге ешқандай мағына болмайды.

Біз барлық браузерге қатысы болатын ортақ тәсілді қарастырамыз, кейбір кезде, әрине, олардың арасындағы айырмашылықтарға көңіл бөлеміз.

Размещение кода на HTML-бетте кодты орналастыру

Кез келген жаңадан бастап жүрген бағдарламмалаушының басты сұрағы: "Бағдарламманы қалай рәсімдеу керек және оны қалай орындау керек?". Осыған оңайырақ жауап беріп көрейік, бірақ JavaScript-кодты қолданудың барлық тәсілдерін ұмытпаған жөн.

Біріншіден, JavaScript-код браузер атқарады.Оған JavaScript интерпретаторы орнатылған. Сондықтан, бағдарламманың орындалуы осы интерпретатор қашан және қалай басқаруды алатынына байланысты. Бұл, өз кезегінде, кодты функционалды қолдануға байланысты. Жалпы жағдайда JavaScript функционалды қолданудың төрт тәсілін көрсетуге болады:

· гипермәтіндік сілтеме (URL сұлбасы);

· оқиғаны өңдеу (handler);

· алмастырып қою (entity) (Microsoft Internet Explorer – де 5.X және одан жоғары нұсқаларында жүзеге асырылған);

· қою (SCRIPT контейнері).

JavaScript туралы оқулықтарда суреттеу JavaScript қолдану әдетте SCRIPT контейнерінен бастайды. Бірақ бағдарламмалаудың көзқарасынан айтқанда бұл тіпті де дұрыс емес, өйткені осындай тәртіп кілттік сұраққа жауап бермейді: JavaScript-код қалай басқаруды алады? Яғни қалай шағыртылады және JavaScript жазылған және HTML – құжатқа орналастырылған бағдарламма қалай орындалады. Автордың кәсібіне байланысты HTML-беттер және бағдарламмалаудың негізімен танысу оның деңгейін бірнеше JavaScript меңгеру нұсқалары болуы мүмкін. Егер сіз классикалық мәннің бағдарламмалаушысы болсаңыз (С, Fortran, Pascal және т.б.), онда бағдарламмалауды құжатты ішкі денесінен бастағаны жеңілірек, егер сіз Windows-та бағдарламмалауда үйренсеңіз, онда осы жағдайда оқиғалар құрастырушыларын бағдарламалаудан бастаңыз, егер сіз HTML-белгісінде ғана тәжірибеңіз болса немесе онда көп уақыт бағдарламма жазбасаңыз, олай болса гипермәтіндік ауысуларды бағдарламмалаудан бастаған жөн.

URL-сұлба JavaScript

URL (Uniform Resource Locator) сұлба – бұл Web-технологияның негізгі элементтерінің бірі. Web –тегі әрбір ақпараттық ресурс өзінің әмбебап URL –на ие. URL HREF атрибутында A контейнерін, SRC атрибутында IMG контейнерін, ACTION атрибутында FORM контейнерін және т.б көрсетеді. Барлық URL кіріс сұлбаларына бөлінеді, олар кіріс хаттамасынан ресурсқа тәуелді, мысалы, FTP-архивына кіру үшін ftp сұлбасы, Gopher-архивына – gopher сұлбасы қолданылады, электрондық поштаны жіберу үшін – smtp сұлбасы қолданылады. Сұлбаның түрі бірінші компонент бойынша анықталынады URL: http://intuit.ru/directory/page.html. Осы жағдайда URL http басталады- бұл кіріс сқлбасының анықтамасы (http сұлба).

Гипермәтіндік жүйені бағдарламмалау тілінің негізгі есебі гипермәтіндік ауысуларды бағдарламмалау болып табылады. Бұл дегеніміз, сол немесе басқа гипермәтіндік сілтемені таңдау барысында гипермәтіндік ауысуларды жүзеге асыратын бағдарламма шақырылады. Стандартты бағдарламмалардың Web-технологиялары беттерді жүктеу бағдарламмалары болып табылады. JavaScript стандартты бағдарламманы қолданушы бағдарламмасына ауыстыруға мүмкіндік береді. HTTP хаттамасы бойынша JavaScript тілінде бағдарламмаланған ауысуларды стандартты ауысудан анықтау үшін құрастырушылар жаңа URL – JavaScript сұлбасын енгізді:

<A HREF="JavaScript:JavaScript_код">...</A>

<IMG SRC="JavaScript:JavaScript_код">

Осы жағдайда "JavaScript_код" мәтіні JavaScript-та бағдарламма-құрастырушыларды білдіреді, олар бірінші жағдайда гипермәтіндік сілтемелерді таңдау барысында және екінші жағдайда суреттерді жүктеу барасында шақырылады. Мысалы, Назар аударыңыз!!! гипермәтіндік сілтемені басқан кезде келесі ескерту терезесін алуға болады:

<A HREF="JavaScript:alert(Назар аударыңыз!!!);"> Назар аударыңыз!!!</A>

Формада submit түріндегі батырманы басу барысында осы форманың мәтіндік өрісін толтыруға болады:

<FORM NAME=f METHOD=post

ACTION="JavaScript:window.document.f.i.VALUE=

Батырмасын басамыз Click;void(0);">

<TABLE BORDER=0>

<TR>

<TD><INPUT NAME=i></TD>

<TD><INPUT TYPE=submit VALUE=Click></TD>

<TD><INPUT TYPE=reset VALUE=Reset></TD>

</TABLE>

</FORM>

URL-да күрделі бағдарламмаларды және функция қоңырауларын орналастыруға болады. Тек есте сақтаған жөн, JavaScript сұлбасы барлық браузерлерде жұмыс істемейді, тек төртіншіден бастап Netscape Navigator және Internet Explorer нұсқаларында ғана жұмыс атқарады.

Осылайша, гипермәтіндік ауысуларды бағдарламмалау барысында гипермәтіндік сілтеме бойынша қолданушы «басқаннан» кейін ғана интерпретаторды басқара алады.

HTML-құжаттың ішіне кодты орналстыру

Шынында, айырықша әртүрлілік бұл жерде жоқ. Кодты құжаттың басында немесе HEAD контейнерінің ішінде немесе BODY сыртында орналастыруға болады. Соңғы тәсіл және оның ерекшеліктері "Браузер жағында HTML-белгісін шартты түрлендіру" бөлімінде қарастырылады. Сондықтан құжаттың басына көңіл аударамыз.

Атаудағы код SCRIPT контейнерінің ішіне орналастырылады:

<HTML>
<HEAD>
<SCRIPT>
function time_scroll()
{
d = new Date();
window.status = d.getHours() +":"+d.getMinutes() +":"
+d.getSeconds();
setTimeout(time_scroll();,500);
}
</SCRIPT>
</HEAD>
<BODY onLoad=time_scroll()>
<CENTER>
<H1>Жағдай жолындағы сағаттар </H1>
<FORM>
<INPUT TYPE=button VALUE="Терезені жабу" onClick=window.close()>
</FORM>
</CENTER>
</BODY>
</HTML>
Осы мысалда біз құжаттың басында time_scroll() функциясын хабарладық, ал содан кейін BODY тегінің (onLoad=time_scroll()) контейнері басында load оқиғасын құрастырушы ретінде шақырдық.
Мысал ретінде ауысуларды хабарлауды ата-баба терезесінен ұрпақ терезесінің жағдайының ауысуын қарастырайық: келесі функциялардың көмегімен бала терезесін құрастырайық, оны хабарлайық және содан кейін шақырамыз:
function sel()
{
id = window.open("","example","width=500,height=200,status,menu");
id.focus();
id.document.open();
id.document.write("<HTML><HEAD>");
id.document.write("<BODY>");
id.document.write("<CENTER>");
id.document.write("<H1>Change text into child window.</H1>");
id.document.write("<FORM NAME=f>");
id.document.write("<INPUT TYPE=text NAME=t SIZE=20
MAXLENGTH=20 VALUE=This is the test>");
id.document.write("<INPUT TYPE=button VALUE=Close the window
onClick=window.close()></FORM>");
id.document.write("</CENTER>");
id.document.write("</BODY></HTML>");
id.document.close();
}
<INPUT TYPE=button VALUE="Мысал терезесінде жағдай өрісін ауыстырамыз"
onClick="id.defaultStatus=Привет; id.focus();">
Ата-баба терезесін аша, біз id айнымалысын id=window.open() терезе объектісінің нұсқауына орналастырдық. Енді біз оны Window объект классының идентификаторы ретінде пайдалана аламыз. Біздің жағдайда id.focus() қолдану міндетті. "Мысал терезесінде жағдай өрісін өзгерту" батырмасын басу барасында ата-ана терезесіне фокусты жіберу жүргізіледі. Ол терезе көлеміне ие болуы мүмкін. Осы өзгертулер ата-баба терезенде жүргізілуі мүмкін, олар ата-ана терезесінде жасырын болады. Ол үшін өзгертулерді көру үшін фокусты жіберу керек. id айнымалысы осындай функциялардың шеңберінде анықталуы тиіс, солай істелінген де. Осы жағдайда ол терезе қасиеті болып келеді. Егер біз бала терезесінің ашылу функциясының ішіне орналастырсақ, онда click оқиғасын құрастырушысынан оған назар аудара алмаймыз .
Браузер жағындағы HTML-белгісін шартты түрде түрлендіру
Әрдайым серверден бетті алу жағымды, біздің браузердің немесе қолданушының мүмкіндігіне қарай құрастырылады. Осындай беттерді түрлендірудің тек қана екі мүмкіндігі бар: сервер жағында немесе тікелей клиентте. JavaScript-коды клиент жағында орындалынады (сайып келгенде, Netscape компаниясының серверлері JavaScript-кодты сервер жағында да орындауға мүмкіндігі бар, тек осы жағдайда ол LiveWire-код деген атауға ие; LiveConnect шатастыруға болмайды), сондықтан тек клиент жағындағы түрлендіруді қарастырайық.
HTML-белгісін түрлендіру үшін SCRIPT контейнерін құжаттың денесіне орналастырады. Қарапайым мысал – локальды уақытты беттің ішіне салу:
<BODY>
...
<SCRIPT>
d = new Date();
document.write("<BR>");
document.write("Бетті жүктеу кезі:
"+d.getHours()+":"+d.getMinutes()+":"+d.getSeconds());
document.write("<BR>");
</SCRIPT>
...
</BODY>