11.1 Электролиттік диссоциация теориясы
11.2 Электролиттік диссоциация теориясының негізгі қағидалары.гидратты теория
Вант-Гофф және Рауль заңдары идеал ерітінділер үшін орындалады. Электр тогын өткізетін ерітінд заңына қарағанда жоғары. Олар Рауль заңымен салыстырғанда жоғарырақ температурада қайнайды Вант-Гофф электролит ерітінділері үшін түзету коэффициентін немесе изотондық коэффициент
P = i CRT
і – изотондық коэффициент.
Изотондық коэффициент тәжірибеде байқалатын осмостық қысым (Ртәж) теориялық есептеп шығарғанда көп екенін көрсетеді
і = Ртәж/ Ртеор
Изотондық коэффициент суда еріген бейэлектролиттер үшін 1-ге тең. Электролит ерітінділері үшін сайын і мәні өсе береді.
Вант – Гофф пен Рауль заңдарынан электролит ерітінділерінде болатын ауытқуларды швед ғалымы электролиттік диссоциациясында түсіндірді.
Бұл теория 3 постулатқа негізделеді:
HSO4 → H+ + HSO-
HSO4 → H+ + SO 2-
KOH → K+ + OH-
AlOHSO4→ Al+3 + OH- + SO2-
Электролиттер иондарға ыдырау себепті бөлшектер саны көбейеді. Міне, сондықтан осмостық қыс ым етеді.
Электролиттер ерігенде иондарға толық ыдырамайды.Бұл қасиет диссоциациялану дәрежесі α-мен α = n / N = n / n + n0;
Мұндағы n- иондарға ыдыраған молекулалар, N-молекулалардың жалпы саны, n0 – бұл иондарға ы
α = 0 болса, зат электролит емес, α ⋲ 1-ге жақын болса, күшті электролит. Диссоциацияға қабілетті 3топқа бөлінеді.
α > 30 % -тен жоғары болса, күшті электролиттер. Мысалы: HCl, HBr, HI, HNO3, H2SO4, HMnO4
α = 5-30 % аралығында болса, орташа күшті электролиттер. Мысалы: әртүрлі негіздер, қышқылд
α < 5 % -тен кем болса, әлсіз электролиттер болады. Мысалы: құмырсқа, сірке, бензой қышқылда H2O, HgCl2, т.б.
3. Иондардың арасында әрекеттесу күштері болмайды.Сондықтан олардың ерітінділері өздерін иде Электролиттік диссоциация теориясы электролит ерітінділерінің Вант-Гофф және Рауль заңдарына электролиттердің химиялық қасиеттерінің ерекшеліктерін түсіндіре алмады.Оларды түсіндіруге та гидратты теорияны ұсынды.