3. Ноталық сауаттылық Музыкалық жүйе. Дыбыстық қатар.Негізгі сатылар мен олардың атаулары. Октавалар.


Заманауи музыкалық тәжірибе негізіне салынған музыкалық жүйе бір-бірімен белгілі бір өзара жоғары арақатынаста тұратын дыбыстар қатарын білдіреді. Жүйе дыбыстарының жоғарылық бойынша орналасу дыбыстық қатар, ал әр дыбыс оның сатысы деп аталады.

Музыкалық жүйенің дыбыстық қатарының негізгі сатылары

До

Ре

Ми

Фа

Соль

Ля

Си

do

re

mi

fa

sol

la

si

C

D

E

F

G

A

H

Негізгі сатылар фортепианодан ақ пернеде шығатын дыбыстарға сәйкес келеді.

Ноталардың ноталық станда орналасуы

Негізгі сатылардың жеті атауы дыбыстық қатарда мерзімді түрде қайталанады, осыған орай барлық негізгі сатылардың дыбыстарын жеке шәкілдің бүкіл ұзындығы бойынша қамтиды.

Бірдей сатылардағы дыбыстардың арасындағы ара қашықтық октава деп аталады. Демек, бүкіл дыбыстық қатарды октавалы бөлікке бөлуге болады. Октава басы деп «до» дыбысы есептеледі. Бүкіл дыбыстық қатар жеті толық октавадан және дыбыстық қатар шегі (фортепиано пернесінің соңында) бойынша екі толық емес октаваны қалыптастыратын бірнеше дыбыстан тұрады.

Октавалар атауы келесідегідей:  субконтроктава, контроктава, үлкен октава, кіші октава, бірінші октава, екінші октава, үшінші октава, төртінші октава және бесінші октава. Егер Сіз фортепиано пернесі алдына ұзындығы бойынша дәл ортасына отырсаңыз, алдыңызда бірінші октава пернелері тұрады. Олардың дыбысталуы жай сөйлеп тұрған әйел даусының биіктігіне біршама жақын.

Төменде октаваға бөлінген перне түрінде бейнеленген музыкалық жүйенің дыбыстық қатарының сызбасы беріледі:

Контр Субконтр үлкен кіші; бірінші  екінші үшінші төртінші

октава   октава 

Негізгі дағдылары

Non легато (итал. non legato.) - бір дыбыс басқа көшу күрт бөлінген, бірақ, онда әдісін орындау. Ойнатқанда үшін тегіс немесе тырыспалы дыбыс болған жоқ, сондықтан осы сенсорлық пернелер басылған және жойылады. Біріншіден, біз жазба мәтінінде берілген саусақ қолданылады, содан кейін оң және сол қолын айнымалы, тек үшінші саусақпен әр жаттығуды ойнау керек.

Legato (итальяндық Legato.) - бұл келісілген әуен ойнату болып табылады. Легато ойнату, тегіс және үзіліссіз және тремор жоқ үні бастап реңін дыбыс тіпті тарату үшін, дыбыс басқа ауыстырылды қалай мұқият тыңдау керек. Сіз қажетсіз қозғалыстар, тремор және ноталар бар легато лигасында көтерілген шамадан тыс қолмен саусақ жоқ дағдыларын түптеу дыбыстарды өндірісіне тікелей назарына легато ойнатқанда Бұл өте маңызды болып табылады.

АЙНАЛАЙЫН АҚ МАМАМ

ӘЙ-ӘЙ БӨПЕМ

Қазақтың халық әні

ТҰСАУ КЕСУ

Қазақтың халық әні

ЖЕЛСІЗ ТҮНДЕ ЖАРЫҚ АЙ

Стаккато (Стаккато итальяндық «Үзік».) - дыбыстарды қысқа тырыспалы өнімділігі. Ол легато қарсы болып табылады. Осы шеберлігі ойындар дыбыс ұзақтығы мен қарқыны өзгертпестен олардың арасындағы кемшіліктерді арттыру азайту болып табылады. Бұл бар өнім сынамын, жеңілдігі, рақымын сыйлайды. Стаккато орындау кезінде, кенеттен дыбыс өндірістік әдістері қолданылды. Finger жазбаны таң және бірден босатады. Stave стаккато ескерім жоғары немесе төмен орналасқан нүктесі тағайындалған.