№9 тақырып. ХІХ ғасырдағы қазқ әдеби тілі. 60-70ж. дейінгі қазақ әдеби тілі


ХІХ ғасырдағы қазақ хандарының, старршиналардың әр адлуан эпостолярлық құжаттарының тілі. ХІХ ғасырдың 60-70 жылдарына дейінгі қазақ әдеби тілінің демократтана түсуі.  Жазба дәстүр мен ауызекі сөйлеу элементтері туралы түсінік беру. Жаэба дәстүр мен ауыз екі сөйлеу  элементтерінің араласа бастауы.     

1 тапсырма. Сұрақтарға дайындалу.   .           

  1. ХҮІІІғ. мен ХІХғ. І – жартысы аралығындағы қазақ әдеби тіліндегі өзгешеліктер
  2. Кеңсе іс-қағаздар стилінің пайда болуы
  3. Патша үкіметі мен жергілікті әкімшілік орындарының бұйрықтарының қазақ тілінде жазылуы
  4. ХІХ ғасырдың 60-70 жылдарына дейінгі қазақ әдеби тілінің демократтана түсуі
  5. Жазба дәстүр мен ауызекі сөйлеу элементтері
  6. М. Өтемісұлының шығармалары
  7. Алиажан, Шернияз шығармаларының тақырыбы
  8. Ақтамберді, Тәтіқара шығармал
  9. Махамбет пен Дулат ақынның қазақ әдеби тілі тарихында алатын орны
  10. Дулат ақын    өлеңдерінің    тілдік-стильдік ерекшеліктері.

9, 10 сұрақтар СӨЖ-ге беріліп, ОСӨЖ-де сұралады. Қалған тапсырмалар  СӨЖ-ге беріліп, семинар сабағында ауызша сұралады.

2 тапсырма. Тірек сөздерге анықтама беру: жырау, акындар мектебі, мұсылман діні, араб-парсы сөздері, жаугершілік лексика, әлеуметтік-қоғамдык, тұрмыстық лексика, лексикалық жарыспалылық.

Тапсырма  СӨЖ-ге беріліп, глоссарий дәптерге жазбаша орындалып,ОСӨЖ-де сұралады.

3 тапсырма. 117-126 тест тапсырмасына дайындалу. ( ОСӨЖ-де ауызша сұралады).

  1. "Үлгілі тәржіманың" авторы кім?

// С.Көбеев

// Б.Өтетілеуов

// Ә.Тәңірбергенов                    

// С.Торайғыров

// М. Жұмабаев                          

  1. "Айқап" журналының редакторы кім?
    // С.Сейфуллин

// М.Сералин

// А.Байтұрсынов

//  М.Көпеев

// С. Сейфулин

  1. Қазақтың тұңғыш көркем прозасы

// Бақытсыз Жамал                         

// Қамар сұлу

// Қалың мал                       

// Ақбілек

//  Көкшетау

  1. XX гасыр басындағы әдеби тілдің дамуына әсер еткен факторлар
    қандай?

// баспа /жазба/ әдебиеттерінің молая бастауы

 // ел ішіндегі қоғамдық- әлеуметтік хал-ахуал

// ауыз әдебиетінің дамуы

//  ғылыми еңбектер

// аңыз-әңгімелер

  1. XX ғ. Басындағы жазба әдебист нұсқалары қандай?
    // көркем туындылар, аударма әдебиеттер

// мерзімді баспасөз

// аталғандардың бәрі де

// дұрыс жауабы жоқ

// аңыз әңгімелер

  1. XIX ғ. II жартысында туған ұлттық жазба тілді XX ғ. басында кімдер
    дамытты?

//  Абайды үлгі тұтқан ақын-жазушылар

//  Кітаби акындар

// Жауабы жоқ

// жыраулар

// ақшындар

123.Қазан революциясына дейін қазақ әдеби тілі мемлекеттік мәртебеге ие болды ма?

// ие болды

// ие бола алмады.

// жауабы жоқ     

// жартылай

// белгісіз

  1. 124. XX ғ. басындағы әдеби тілдің дамуына әсер еткен факторлар қандай?

//   Баспа (жазба)   әдебиеттердің   молая   бастауы;     

//   ел   ішіндегі  қоғамдық-әлеуметгік хал-ахуал;        

// ауыз әдебиетінің дамуы;

// аталғандардың бәрі де.

// аңыз -әңгімелер

  1. XX ғ. басындағы жазба әдебиет нұсқалары қандай?

// көркем туындылар, аударма әдебиттср;

// мерзімді баспасөз;

// аталғандардың бәрі де;

// дидактикалық өлеңдер;

// қарапайым сөздер

  1. XX ғ. басындағы әдеби тіл үлгілерінің мазмұны мен мақсатына қарай калай топтауға болады?

//  қазақтың   байырғы   төл   әдеби   тілі   мен   ұлттык   әдеби   тіліне

негізделген үлгілер;

// казақтың ескі жазба дәстүріндегі "кітаби тіл" үлгілері;

// аталғандардың бәрі де;

//ауыз әдебиеті үлгілері;

// жұмбақ, жаңылтпаш